ဗုဒၶဂါယာ ေလ့လာေရးခရီး (အပိုင္း ၅)

တီတီတီ ျမည္ေနတဲ့ ႏႈိုးစက္အသံေၾကာင့္ ႏိုးလာခ်ိန္မွာေတာ့ မနက္ ၄ နာရီ ထိုးေနပါျပီ။ ေ၀လီေ၀လင္း မိုးတဖြဲဖြဲ ၾကားမွာ ဗုဒၶေမြးဖြားတဲ့ လုမၺိနီကိုသြားဖို႔ ခရီးဆက္ခဲ့ပါတယ္။

လုမၺိနီဟာ နီေပါ ႏိုင္ငံထဲမွာ ရွိတာမို႔ အိႏိၵယ-နီေပါ နယ္စပ္ျမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ဆိုေနာလီ ကိုေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ မိုးသည္းသည္းမည္းမည္းရြာေနပါျပီ။ နယ္စပ္ဂိတ္ကို ဦးတည္ေနတဲ့ ႏွစ္လမ္းသြား မရွိတရွိ လမ္းက်ဥ္းေလးမွာ ကုန္တင္ကားဆိုဒ္စံု တန္းစီေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

လမ္းတဖက္တခ်က္မွာ တန္းစီေနတဲ့ ကုန္ကားၾကီးေတြၾကား တိုးေ၀ွ႔၊ ေရွ႔က ပိတ္ေနတဲ့ ကားၾကီးေတြ လမ္းပြင့္တဲ့အထိေစာင့္၊ မိုးသည္းထဲမွာ ရန္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုလားၾကီးေတြရဲ႕ ေအာ္သံေတြ၊ စိတ္မရွည္တဲ့ ကားေတြရဲ႕ တပြမ္ပြမ္ ဟြန္းသံေတြကို ေက်ာ္လာရင္း က်မတို႔ကားေလး နယ္စပ္ဂိတ္ေရာက္ျပီလို႔ ကားသမားက ေျပာေတာ့ က်မ အရမ္းအံ့ၾသသြားမိပါတယ္။

က်မစိတ္ကူးထဲ ပံုေဖာ္ၾကည့္မိခဲ့တဲ့ နယ္စပ္ဂိတ္ဟာ အေ၀းေျပးလမ္းအက်ယ္ၾကီးေတြမွာ အေကာက္ခြန္စစ္ေဆးေရးဂိတ္၊ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးဂိတ္၊ ကားရပ္နားစခန္းေတြ၊ ေစ်းဆိုင္ခန္းေတြ လံုျခံဳေရး အေစာင့္ေတြနဲ႔ စည္စည္ကားကားေပါ့။ က်မအေတြးနဲ႔ ျမင္ရတဲ့ျမင္ကြင္းက တျခားစီျဖစ္ေနပါတယ္။



၁၅ ေပသာသာ လမ္းက်ဥ္းေလး တဖက္တခ်က္က ဆာရီဆိုင္ေတြ၊ နီေပါဖက္က လာတဲ့ အထည္နဲ႔ အိႏၵိယထြက္ အထည္ဆိုင္ေတြ၊ အျခားအသံုးအေဆာင္ေတြေရာင္းတဲ့ ဆိုင္ခန္းေလးေတြ ၾကားမွာေတာ့ အေကာက္ခြန္ဌာန ရံုးခန္းပိစိေလးရယ္၊ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး ရံုးခန္းေသးေသးေလးရယ္ ရွိပါတယ္။ စားစရာကေတာ့ ပူရီဆိုင္ေလး ၃ ဆိုင္ေလာက္ပဲ ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ နီေပါေရာက္မွ ေဒသအစားအစာ တ၀ၾကီး စားလိုက္မယ္လို႔ အားခဲလိုက္ပါေသးတယ္။ မိုးေရေၾကာင့္ ဗြက္ေပါက္ေနတဲ့ လမ္းတေလွ်ာက္မွာေတာ့ အေကာက္ခြန္စစ္ေဆးခံဖို႔ တန္းစီေနတဲ့ ကုန္ကားၾကီးေတြ ျပည့္ညပ္ေနပါတယ္။
အိႏၵိယ ရဲအခ်ိဳ႕ ေစာင့္ေနတဲ့ Indian Borders End လို႔ ေရးထားတဲ့ မုခ္ဦးကို ေက်ာ္သြားခ်ိန္မွာေတာ့ က်မတို႔လို ဘုရားဖူးကားေတြ Welcome to Nepal လို႔ေရးထားတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ျပာျပာေလးကို ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ က်မ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ေဟး ငါတို႔ နီေပါကို ေရာက္ျပီကြဆိုျပီး ေအာ္မိပါတယ္။ အဲဒီဆိုင္းဘုတ္ေလးကို မေက်ာ္ခင္ နီေပါနယ္ျခားေစာင့္ရဲရံုးေလး ေဘးမွာေတာ့ က်မတို႔လို ဘုရားဖူးကားေတြ Register လုပ္ရင္ နားဖို႔ ေနရာေလး ရွိပါတယ္။

အဲဒီေနရာေလး ေရွ႔က ၀ါးတဲေလးေတြထဲထိုင္ေနတဲ့ သူေတြဆီမွာ ကားကို မွတ္ပံုတင္ရပါတယ္။ က်မတို႔က လုမၺိနီအထိပဲ သြားမွာရယ္၊ ေန႔ခ်င္းျပန္ ခရီးပဲ သြားမွာျဖစ္တာရယ္ေၾကာင့္ မွတ္ပံုတင္ေၾကး ေပးစရာ မလိုုပါဘူး။ ကားျဖတ္ကူးခပဲ ေပးရတာပါ။ အကယ္လို ကပၸိလ၀တ္နဲ႔ ခတၱမႏၵဴအထိ သြားခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီ ေနရာမွာပဲ ဗီဇာ ေလွ်ာက္ထားရပါတယ္။ ဗီဇာေၾကးက ရူပီး ၂၀၀ ပါ။ အဲဒီလိုသြားမယ္ဆိုရင္ အိႏိၵယ ဗီဇာကိုလာတဲ့ ဗီဇာက Multi Visa ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

နာရီ၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္ ေစာင့္ျပီးလို႔ စာရြက္စာတမ္း ျပည့္စံုခ်ိန္မွာေတာ့ က်မတို႔ကားေလး နီေပါေျမကို နင္းခြင့္ရပါျပီ။ နယ္ျခားဂိတ္ေလးကို ေက်ာ္သြားခ်ိန္မွာေတာ့ ကားလမ္းက က်ယ္လာပါတယ္။ နီေပါဖက္မွာလည္း ကုန္ကားတန္းၾကီး ရွိေနေပမယ့္ လမ္းပိတ္ေနတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ လမ္းေဘးဖက္မွာလည္း ကုန္ပစၥည္းေရာင္းဆိုင္ တခ်ိဳ႕တေလနဲ႔ စားေသာက္ဆိုင္တခ်ိဳ႕ ရွိပါတယ္။

လုမၺိနီဥယ်ာဥ္၀င္းေရွ႔မွာ က်မတို႔ကားကို ရပ္ထားခဲ့ရပါတယ္။ အထဲကို ကားနဲ႔၀င္လို႔ မရပါဘူး။ အိႏၵိယက ကားမို႔လို႔ပါတဲ့။ ရစ္ေရွာလို႔ေခၚတဲ့ ဆိုက္ကားနဲ႔ ၀င္ရမွာပါတဲ့။ အကယ္လို႔ကားေပၚမွာ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ သက္ၾကီးရြယ္အို ပါခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခြင့္ေတာင္းျပီး ၀င္လို႔ရပါတယ္။
ဆိုက္ကားခက တစီးကို ရူပီး ၂၀ ပါတဲ့။ နီေပါေငြနဲ႔ဆိုရင္ ၃၀ ေလာက္က်ပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္ပဲ စီးလို႔ရပါတယ္။ အထဲကို လွမ္းၾကည့္ေတာ့ သိပ္ေလွ်ာက္ရမယ့္ပံု မေပၚတာနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ပဲ ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ မိုးတဖြဲဖြဲမွာ ထီးကမပါ။ ဦးထုပ္၊ ပ၀ါေတြနဲ႔ပဲ ေခါင္းကိုအုပ္လို႔ ေလွ်ာက္ၾကတာ အမွတ္တရ ပစၥည္းေရာင္းတဲ့ ဆိုင္ေလးေတြကို ေက်ာ္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ဗုဒၶဖြားေတာ္မူတဲ့ ေနရာပရ၀ုဏ္ကို ေရာက္ပါေတာ့တယ္။ (ဒီေနရာကိုေရာက္ဖို႔က ၅ မိနစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ပဲ ေလွ်ာက္ရတာပါ။)

လုမၺိနီ သာေမာ အင္ၾကင္းေတာ … မီးရွဴးသန္႔စင္ ဖြားျမင္မူသည္ … အစရွိတဲ့ ကဗ်ာေလးထဲက အင္ၾကင္းေတာၾကီးကေတာ့ မရွိေတာ့ပါဘူး။
မိုးေရေဖြးေဖြး ျမက္ခင္းစိမ္းေတြၾကားက ဟိႏၵီ ဘာသာနဲ႔ ေရးထားတဲ့ ေရာင္စံုဆုေတာင္းစာေတြ ခ်ိတ္ဆြဲထားတဲ့ ေညာင္ပင္ေတြနဲ႔ ေက်ာင္းေဆာင္ေဟာင္း နီက်င္က်င္ေတြ အလယ္မွာေတာ့ ဗုဒၶေမြးဖြားခဲ့ရာေနရာကို အေသာကမင္းၾကီး အမွတ္အသားျပဳ ခ်ထားခဲ့တဲ့ ေက်ာက္ျပားရွိရာ အေဆာက္အဦး ျဖဴလႊလႊကသာ ဘုရားဖူးေတြကို လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ေနပါတယ္။

ဒီ၀င္းၾကီးထဲမွာေတာ့ အျခားေရာက္ခဲ့ျပီးတဲ့ ေနရာေတြလို ျမက္ခင္းေတြေပၚ ေက်ာ္ျဖတ္နင္းလို႔ မရပါဘူး။ အုတ္နီခင္းလမ္းေလးအတိုင္း စည္းကမ္းရွိရွိ လက္ယာရစ္လွည့္ျပီး သြားရပါတယ္။ ဒီ၀င္းထဲက ေညာင္ရြက္ေညာင္ကိုင္း၊ ျမက္ပင္၊ ပန္းပင္ေတြကို ခူးမယူသြားဖို႔ တားျမစ္ထားတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

လမ္းကေလးအတိုင္း ၀င္လာလို႔ အထဲေတာ္ေတာ္ ေရာက္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဗုဒၶကိုဖြားသန္႔စင္တုန္းက အခ်င္းေဆးခဲ့တဲ့ေရကန္ကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေရကန္ေလးကေန ေက်ာ္လာေတာ့ ေက်ာက္ျပား အထိမ္းအမွတ္ အေဆာက္အဦးအေနာက္ကို ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီအေနာက္ေနရာ တည့္တည့္မွာ အေသာကမင္းၾကီး ေက်ာက္စာတိုင္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေက်ာက္စာတိုင္ ၀င္းေလးထဲမွာေတာ့ ဘုရားဖူးေတြ ပူေဇာ္လွဴဒါန္းထားတဲ့ အေၾကြေစ့ေတြ၊ ပန္းေျခာက္ေတြ၊ ေရာင္စံုပိတ္စေတြ ဆံပင္ခ်ည္ေတြ ျပန္႔က်ဲလို႔ေနပါတယ္။

၁၈၉၆၊ နီေပါလူမ်ိဳး ေရွးေဟာင္းသုေတသန ပညာရွင္ေတြဟာ ဒီေက်ာက္စာတိုင္ကို စတင္ေတြ႔ရွိ တူးေဖာ္တဲ့အခ်ိန္တုန္းက ေျမေပၚမွာေပၚေနတာ ေလးမီတာေက်ာ္ ရွိတယ္၊ ေျမထဲမွာ ၃ မီတာေလာက္ က်န္ေနေသးတယ္ လို႔ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြက ဆိုပါတယ္။ ေက်ာက္စာတိုင္ေပၚမွာေတာ့ `ဗုဒၶသက်မုနိ ေမြးဖြားေသာေနရာ´ လို႔ ေရးထိုးထားပါတယ္။

အဲဒီစာနဲ႔အတူ `ဥံဳ မနိ ပါဒေမ ဟုမ္´ဆိုတဲ့ တိဗက္ မႏၱာန္လည္း ပါေနတာေၾကာင့္ ဒီေနရာကို စတင္ေတြ႔တုန္းက ေက်ာက္စာကုိေရာ၊ ဗုဒၶေမြးဖြားတဲ့ေနရာကိုပါ သံသယ ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါတင္မကပါဘူး။ နီေပါ ႏိုင္ငံမွာ ဟိႏၵဴ၀ါဒ လႊမ္းမိုးခဲ့တဲ့ေနာက္ မာယာေဒ၀ီရုပ္တုကို နတ္မိမယ္တပါးလို ပူေဇာ္ပသတာေတြ ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ သံသယ ပိုမ်ားခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ လုမၺိနီ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအသင္းက မာယာေဒ၀ီ ရုပ္တုေနရာ အေဆာက္အဦးကို ျဖိဳခ်လိုက္ျပီး တူးေဖာ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေျမထဲ အနက္ ၁၄ ေပမွာ အေသာကမင္းၾကီးရဲ႕ ေက်ာက္စာ ေက်ာက္ျပားကို ေတြ႔လိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီသံသယေတြ ရွင္းသြားျပီး ဗုဒၶဒီေနရာမွာ ဖြားျမင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ခိုင္ခိုင္မာမာ အသိအမွတ္ ျပဳႏိုင္ခ့ဲပါတယ္။

ဦးသန္႔ဟာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာတဲ့ေနာက္မွာ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္ကို သုေတသန လုပ္ဖို႔ စီမံကိန္း ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစီမံကိန္းရဲ႕ အက်ိဳးအျမတ္ေတြအျဖစ္ အခုအခ်ိန္အထိ နီေပါ လုမၺိနီ ဥယ်ာဥ္ဟာ UNDP လက္ေအာက္မွာ ေရွးမူမပ်က္ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ထားျခင္းခံရတဲ့ ဘာသာေရးအထြဋ္အျမတ္ေနရာ၊ ကမၻာ့ေရွးေဟာင္းသမိုင္း၀င္ေနရာ တခုျဖစ္ေနပါျပီ။ ၁၉၉၇ မွာေတာ့ UNESCO ရဲ႔ World Heritage Site စာရင္းမွာ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္ကို ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။

ဖြားေတာ္မူေနရာ၀င္းကေန ျပန္ထြက္လာခဲ့ရင္ေတာ့ အမွတ္တရပစၥည္း ဆိုင္ခန္းေတြနားမွာ ၁၉၅၆ က ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဦးသန္႔ဓမၼာရံု ရွိပါတယ္။ အျခားေသာ ႏိုင္ငံတကာက ေထရ၀ါဒနဲ႔ မဟာယန ဘုုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေဆာင္ေတြလည္း ဒီလုမၺိနီ ဥယ်ာဥ္ထဲမွာရွိၾကပါတယ္။

ဥယ်ာဥ္၀င္းၾကီးအျပင္ဘက္ ကားပါကင္ေနရာက ဆိတ္ျငိမ္ေနတဲ့ ထမင္းဆိုင္ေလးေတြကေတာ့ မိုးေအးေအး ဘုရားဖူး ပါးပါးနဲ႔မို႔ အလုပ္ျဖစ္ၾကဟန္ မတူပါဘူး။ နီေပါ-အိႏၵိယ နယ္စပ္ကို ေရာက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ တဖက္ကမ္း မကူးခင္ နီေပါရိုးရာအစား တခုခုစားဖို႔ စားေသာက္ဆိုင္တခုကို၀င္ပါတယ္။ အဲဒီဆိုင္ menu ထဲက နီေပါအစားအေသာက္ဆိုတာ ကုလားအစားအေသာက္လိုပဲ မထူးတာမို႔ ထမင္းေၾကာ္ပဲ မွာစားျဖစ္ေတာ့ ကုလားျပည္မွာ မစားရတာ ၾကာျပီျဖစ္တဲ့ အရသာရွိရွိ တရုတ္စတိုင္ ထမင္းေၾကာ္ပူပူေႏြးေႏြးကို နာရီ၀က္မက ေစာင့္ရတာတန္ေအာင္ စားလိုက္ရပါတယ္။ (Tourist ပါးတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တာမို႔ ေတာ္ေတာ္ေစာင့္လိုက္ရပါတယ္။ ေစ်းကေတာ့ ေဒလီမွာ စားရတာထက္စာရင္ ပိုေတာ္ပါတယ္။ ေဒလီက ထမင္းေၾကာ္ဆိုတာ ထမင္းကလည္း မာမာ၊ ထည့္သမွ် ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ အသားေတြကို ေျခာက္ကပ္ေနေအာင္ ဒယ္ပူတိုက္ျပီး ေၾကာ္ထားတဲ့ ထမင္းေၾကာ္ မာကၽြတ္ကၽြတ္ရယ္ဆိုေတာ့ ဒီထမင္းေၾကာ္က အေတာ္စားေကာင္းေနပါတယ္။) း)

အိႏိၵယဖက္ျခမ္းကို ျပန္ကူးခ်ိန္မွာေတာ့ ေစာင့္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ကားျဖတ္ခြင့္ စာရြက္ေလးကို ေပးလိုက္ရံုပါပဲ။

နီေပါကေန ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္ရွိတဲ့ သာ၀တၳိကို လာတဲ့ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ မိုးေတြက သည္းသည္းမည္းမည္း ရြာလို႔ေနပါတယ္။

သာ၀တၳိက အနာထပိဏ္သူေဌးက ဗုဒၶ သီတင္းသံုးဖို႔ လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၀င္းကို ေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ ပိတ္ခါနီး ညေန ၆ နာရီမထိုးခင္ေလးတင္မွာေပါ့။

ေက်ာင္း၀င္းထဲ ၀င္ေပါက္ဘယ္ဖက္မွာေတာ့ ေက်ာင္းေဆာင္ ၃ ခုရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေဆာင္ အၾကီးတခုကေတာ့ ေကာသလမင္းက လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ သလာလဂါရ ေက်ာင္းေဆာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းေဆာင္နားမွာ ရဟႏၱာမ်ား ေစတီ ရွစ္ဆူရွိပါတယ္။

ဒီေနရာကေနမွ ေက်ာင္း၀င္းအလယ္ကို ေရာက္လာခဲ့ရင္ေတာ့ ညာဖက္မွာ အာနႏၵာေဗာဓိပင္ကို ေတြ႔ရမွာပါ။

ဗုဒၶကို ဖူးေမွ်ာ္ခ်င္လို႔လာတဲ့သူေတြဟာ ဗုဒၶခရီးသြားေနခ်ိန္နဲ႔ ၾကံဳခဲ့ရင္ လွဴဖြယ္၀တၱဳေတြကို ေက်ာင္းေဆာင္ေရွ႔မွာပဲ ၀မ္းနည္းစြာထားခဲ့ျပီး ျပန္သြားရတာကို ေတြ႔ရတဲ့ အရွင္ အာနႏၵာက ဗုဒၶကိုယ္စား ဘယ္အရာကို ပူေဇာ္ရမလဲလို႔ ေမးေတာ့ ေဗာဓိပင္ကို ညႊန္ျပခဲ့တာေၾကာင့္ အရွင္အာနႏၵာက ဗုဒၶဂါယာက မ်ိဳးေစ့ကို ယူေဆာင္စိုက္ပ်ိဳးေစခဲ့တဲ့ ေဗာဓိပင္ျဖစ္ပါတယ္။

ေဗာဓိပင္ကေန ဆက္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းေဆာင္ ၃ ခု ေတြ႔ရပါတယ္။ အလယ္က ေက်ာင္းေဆာင္မွာေတာ့ ေရႊခ်ထားတဲ့ ေစတီငယ္ေလး ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ေစတီငယ္ေလး ေဘးကေန အေပၚကို ဆက္တက္သြားရင္ ဘုရားခန္း တခုနဲ႔ ဗုဒၶအျမဲတေစ သတင္းသံုးေနထိုင္တဲ့ အ၀ိဗဟိတဌာနလို႔ ဆိုတဲ့ ဂႏၶကုဋိတိုက္ရွိပါတယ္။ ဒီဂႏၶကုဋိကို အနာထပိဏ္သူေဌးက ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့တာပါ။

ဗုဒၶဟာ ဒီေနရာမွာ သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္ဆိုရင္ နတ္ေတြကို တရားေဟာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘုရားဖူးေတြဟာ ဒီေနရာမွာ ေမတၱာသုတ္၊ ဓဇဂၢသုတ္ေတြ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ဒီဂႏၶကုဋိ ေရွ႕က ေရတြင္းငယ္ကေတာ့ ဗုဒၶဆြမ္းခံျပန္လာခ်ိန္တိုင္းမွာ ေျခကို ေရေဆးေၾကာတဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။

လမ္းေလးအတိုင္းဆက္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရဟန္းေတာ္ေတြ သီတင္းသံုးတဲ့ ကေရရိကုဋိရယ္ အုတ္ခံုပလႅင္တခုရွိတဲ့ ဓမၼာရံုရွိပါတယ္။ ဒီဓမၼာရံုမွာ ဗုဒၶဟာ ညေနခ်ိန္မွာ လူေတြကိုရယ္၊ ညဥ့္ဦးယံ အခ်ိန္ေတြမွာ ရဟန္းေတြရယ္ကို ေန႔တိုင္းတရားေဟာခဲ့ပါတယ္။

ေဇတ၀န္ေက်ာင္း၀င္းအျပင္ ပတ္လည္မွာေတာ့ ထိုင္းေက်ာင္း၊ တရုတ္ေက်ာင္း၊ သီရိလကၤာေက်ာင္းနဲ႔ ျမန္မာေက်ာင္း အေဟာင္း ရွိပါတယ္။

ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၀င္းထဲက ထြက္လာခ်ိန္ ေမွာင္ရီပ်ိဳးစမွာေတာ့ ေက်ာင္း၀င္းေျမာက္ဖက္ ၁ ကီလိုမီတာေလာက္မွာရွိတဲ့ သာ၀တၱိျမိဳ႔ေဟာင္းေနရာကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမိဳ႔ေဟာင္းအ၀င္မွာေတာ့ ျခံဳႏြယ္ေတြၾကားက ေျမေစးျမိဳ႔ရိုးေဟာင္းကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာက ဒီျမိဳ႔ေဟာင္းနဲ႔ တမိုင္ပတ္လည္ကို လူေနအိမ္ေတြ မေဆာက္လုပ္ေစပဲ ေစာင့္ေရွာက္ထားတဲ့အတြက္ ျခံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းေတြနဲ႔ ေတာၾကီးျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒီျမိဳ႔ေဟာင္းေနရာ အထဲထဲမွာေတာ့ ေကာသလမင္းၾကီးရဲ႔ နန္းေတာ္ေဆာင္ေဟာင္းေနရာ၊ ဘိကၡဳနီေတြ သီတင္းသံုးတဲ့ေက်ာင္းေဆာင္ေနရာ၊ အနာထပိဏ္သူေဌး လွဴဒါန္းထားတဲ့ သုဒတၱေစတီ၊ အဂၤုလိမာလေစတီတို႔ ရွိပါတယ္။

ညအိပ္နားေနမယ့္ သာ၀တၱိ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းကို ေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ မိုးခ်ဳပ္ေနပါျပီ။

ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ၾကီးက ခရီးထြက္ေနခ်ိန္ျဖစ္တာမို႔ ေက်ာင္းကိုၾကည့္ရွဳေစာင့္ေရွာက္တဲ့ အန္တီၾကီးကပဲ ခရီးဦးၾကိဳျပဳျပီး ေနစရာ စားစရာေတြ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ညစာစားျပီးေတာ့ ခင္ဖို႔ ေကာင္းတဲ့ အဲဒီအန္တီၾကီးကို က်မ သိပ္သိခ်င္ေနတဲ့ ေဒ၀ဒတ္နဲ႔ ဇိဥၨမာန ေျမျမိဳတဲ့ ေနရာ ဘယ္နားလဲ အန္တီသိလားလို႔ ေမးမိပါတယ္။

အန္တီၾကီးက ရီျပီးေတာ့ အန္တီလည္း ေသခ်ာေတာ့ မသိဘူး။ ရီစရာလို႔ပဲ မွတ္ရင္လည္း မွတ္သမီးေရ။ အန္တီ တခုေျပာျပမယ္။ အခု သမီးေမးတဲ့ေနရာေတြကို ထိုင္းက လူေတြလာေတာ့ ထိုင္းဘုန္းၾကီးကို ေမးသတဲ့။ အဲဒီေတာ့ ထိုင္းဘုန္းၾကီးက သူတို႔ေက်ာင္းေပၚက လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ ေျမေနရာ ခ်ိဳင့္ခ်ိဳင့္ေလးကို ျပေတာ့ ေအာ္ ဒီေနရာလားဆိုျပီး ထိုင္းေတြက လက္အုပ္ေလးေတြ ခ်ီျပီး ၾကည့္ၾက … ေဟာ တရုတ္ေတြ အလွည့္က်ျပန္ေတာ့ တရုတ္ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ဟိုနားဟဲ့ဆိုျပီး ျပေလေတာ့ တရုတ္ၾကီးေတြက လက္အုပ္ေလးေတြခ်ီျပီး ၾကည့္ၾကျပန္ေရာ .. ေဟာ ဒို႔ဗမာေတြ ေမးျပန္ေတာ့ ဒို႔ဗမာ ဘုန္းဘုန္းေတြက ေဟာဟိုေနရာပဲကြယ့္ ဆိုေတာ့ ေအာ္ ဟုတ္လားဆိုျပီး လက္အုပ္ေလးေတြ ခ်ီၾကည့္ၾကနဲ႔ ဟုတ္ေနတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ေနရာေပါင္းက စံုေနေလေတာ့ အန္တီ ေသခ်ာ မေျပာတတ္ဘူးကြယ္ ဆိုျပီး အမူအရာနဲ႔ လုပ္ျပေလေတာ့ က်မတို႔မွာ တ၀ါး၀ါးနဲ႔ ပြဲက်ေနေတာ့တာပါပဲ။

အမွန္တကယ္လည္းပဲ ႏွစ္ေတြ ၾကာလြန္းလွတာရယ္ ေရွးယခင္က အဲဒီေနရာေတြကို အထိမ္းအမွတ္ သေကၤတ ျပဳထားခဲ့ဟန္ မတူတာေတြရယ္ေၾကာင့္ ေနရာအတိအက်ေတြကို မေျပာႏုိင္မသိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာဘုရားဖူး အမ်ားစု သိမွတ္ထားၾကတဲ့ ေဒ၀ဒတ္ ေျမျမိဳခံရတယ္ဆိုတဲ့ေနရာဟာ သာ၀တၱိကေန ျပန္အထြက္ သရက္ျဖဴကုန္းဆိုတဲ့ ေစတီပ်က္ အနီးနား တံတားေလးရွိတဲ့ေနရာက ေရအိုင္ေနရာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶဟာ သူနဲ႔ ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ ကိုယ္၀န္အတုနဲ႔ လီဆယ္ခဲ့တဲ့ ဇိဥၨမာန ကေတာ့ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းက ျပန္အထြက္မွာ ေျမျမိဳခံရတယ္လို႔ ဆိုထားတာေၾကာင့္ အဲဒီ ေနရာဟာ ေဇတ၀န္ေက်ာင္း၀န္းက်င္မွာပဲ ရွိႏိုင္မွာပါ။ ဒီေနရာေတြကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ အတိအက် အတည္ျပဳထားတာ မရွိေသးပါဘူး။

ဒီလိုပါပဲ … ပုဗၺာရံု ေက်ာင္းေနရာဟာလည္းပဲ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိထားတဲ့ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေနရာနဲ႔ သာ၀တၱိျမိဳ႔ေဟာင္းေနရာတို႔ကေန မွန္းဆျပီးေတာ့ပဲ ဘယ္ေနရာေလာက္မွာေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးပဲ မ်က္မွန္းနဲ႔ ေျပာႏိုင္ေသးတာပဲ ရွိပါတယ္။ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိတာေတြ မရွိေသးပါဘူး။

က်မတို႔မွာ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေနရာနဲ႔ သာ၀တၱိျမိဳ႔ေဟာင္းေနရာေျမပံုကို ၾကည့္လိုက္ မ်က္စိထဲမွာလည္း အင္း .. ျမိဳ႔ေဟာင္းေျမာက္ဖက္မွာေတာ့ အစိရ၀တီျမစ္ရွိတယ္၊ ဒီအေရွ႔ဖက္မွာကေတာ့ ပုဗၺာရံုေက်ာင္းရွိမွာပဲ၊ ဒီေနရာေတာ့ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီေနရာေလာက္မွာေတာ့ တိတၱာရာမေက်ာင္းရွိမွာပဲ။ ျမိဳ႕အေနာက္ဖက္မွာေတာ့ အႏၶ၀နေတာ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီေနရာလား မသိဘူးေနာ္ ဆိုျပီးေတာ့ပဲ မွန္းေမွ်ာ္ၾကည့္ရပါေတာ့တယ္။

မနက္လင္းလို႔ သာ၀တၱိကေန ျပန္အထြက္မွာေတာ့ နတ္ျပည္ကို အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားဖို႔ ဗုဒၶ ေကာင္းကင္ေပၚကိုတက္တဲ့ေနရာ အထိမ္းအမွတ္ေစတီကုန္း (သရက္ျဖဴကုန္း ေစတီပ်က္လို႔ က်မ ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ေနရာ) ေပၚ တက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဗုဒၶလက္ထက္တုန္းက တိတၳိေတြဟာ ရဟန္းေတာ္ေတြကို ေတြ႔တိုင္း တန္ခိုးျပိဳင္မလားဆိုျပီး ရန္စေလ့ ရွိပါတယ္။ ဗုဒၶက ရဟန္းေတြကို တန္ခိုးမျပရဘူးလို႔ တားျမစ္ထားပါတယ္။ နတ္ျပည္ကို အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားဖို႔ သြားမယ့္အခ်ိန္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔မွာေတာ့ တိတၳိေတြက တန္ခိုးျပိဳင္မလားလို႔ ရဟန္းေတြကို ဆိုျပန္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဗုဒၶက ရဟန္းေတာေတြ မျပိဳင္နဲ႔ ငါကိုယ္ေတာ္တိုင္ စီမံမယ္လို႔ မိန္႔ဆိုလိုက္ပါသတဲ့။

ဒီအခ်ိန္မွာပဲ က႑ လို႔ ေခၚတဲ့ ဥယ်ာဥ္မွဴးတေယာက္က ဗုဒၶကို သရက္ျဖဴသီးတလံုး လာလွဴပါတယ္။ အဲဒီ သရက္သီးကို ဘုန္းေပးျပီးတဲ့ေနာက္ ေျမမွာ ခ်လိုက္တာမွာ တန္ခိုးေတာ္ေၾကာင့္ သရက္ေစ့ကေန ခ်က္ျခင္း သရက္ပင္ၾကီး ေပါက္လာပါတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ ေလျပင္းေတြ တိုက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ တိတၳိေတြ ေဆာက္ထားတဲ့ မ႑ပ္ေတြဟာ ေလေတြနဲ႔ လြင့္ပါသြားျပီး ဗုဒၶကေတာ့ သရက္ပင္ေအာက္မွာ ထိုင္ျမဲထိုင္ေနပါတယ္။ တိတၳိေတြကေတာ့ တန္ခိုး တစံုတရာ မျပႏိုင္လို႔ အရွက္ရျပီးေတာ့ ေ၀းရာထြက္သြားရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဗုဒၶဟာ သရက္ျဖဴပင္ ထိပ္ဖ်ားမွာ ရပ္ေနျပီးေတာ့ ခႏၶာကိုယ္က ေရစံုမီးစံု ေရာင္ျခည္ေတြ လႊတ္ျပီးေတာ့ နတ္ျပည္ကုိ တက္သြားပါတယ္။ ဒီေနရာကို အေသာကမင္းၾကီးက ေစတီတည္ထားခဲ့တာမွာ ေခတ္ေတြေျပာင္း ႏွစ္ေတြၾကာေတာ့ ေစတီပ်က္ဆီးျပီးေတာ့ ကုန္းမို႔မို႔သာ ရွိေတာ့လို႔ ဒီကုန္းၾကီးကို ေဒသခံေတြက သရက္ျဖဴကုန္းရယ္လို႔ ေခၚၾကတာလို႔ သိရပါတယ္။



သရက္ျဖဴကုန္းကေန ျပန္ဆင္းလာခ်ိန္မွာေတာ့ မိုးက သည္းသည္းမည္းမညး္ ရြာခ်လိုက္ပါေတာ့တယ္။ ကားေပၚမွာေတာ့ ညတုန္းက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မအိပ္ပဲ စကားေဖာင္ဖြဲ႔တာမ်ားခဲ့တဲ့ က်မ မိုးတေအးေအးနဲ႔မို႔့ မဟန္ႏိုင္ေအာင္ အိပ္ေပ်ာ္သြားျပီး ဗာရာဏသီကို ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။

(ဆက္ပါအံုးမယ္)
မာန္