(စေပ့စ္) Space

ရန္ျငိမ္းေအာင္(လူငယ္)ေပးပို႔သည္

စေပ့စ္သို ့မဟုတ္ခြင္ဟူေသာစကားလံဳးသည္ယခုအခါ တြင္က်ယ္လာပါသည္။ ၂၀၁၀ေရြး ေကာက္ပဲြကာလနွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြအျပီးတြင္၊ ၂၀၀၈ဖဲြ ့စည္းပံုအရ၊ နုိင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ခြင့္ရွိလာလိမ့္မည္သို႔မဟုတ္နုိင္ငံေရးခြင္က်ယ္လာလိမ့္မည္။ အဲဒီ့ေတာ့မွ ဒီမုိကေရစီအစစ္ရေအာင္ဆက္ျပီးရုန္းကန္ၾကတာေပါ့ဟူေသာ အယူအဆသည္။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္ျပင္ပမွာေခတ္စားေနသည္မွာဘာမွမဆန္းပါ။ အဖဲြ ့ခ်ဳပ္အထဲ တြင္ဤစကားကိုေရးၾကီးခြင္က်ယ္လုပ္ျပီး၊ ေျပာေနသူမ်ားကိုေတာ့မွတ္ညဏ္သက္တမ္းတုိသူ မ်ားဟုသတ္မွတ္ရလိမ့္မည္။

၁၉၉၅ခုနွစ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျပန္မလႊတ္လာမီကတည္းကပင္အမ်ဳိးသားညီလာခံတက္ ေနၾကသည့္အဖဲြ ့ခ်ဳပ္ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ ့တြင္ ဤအယူအဆ ေရာက္ေနခဲ့ျပီ၊ ဂ်ီဆဲဗင္းဟုေခၚ ခဲ့သည့္အုပ္စု၏ အေျခခံအယူအဆမွာဒါပဲျဖစ္သည္။ ထိုကမွတဆင့္တျဖည္းျဖည္းႏွင့္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ကထုတ္ပစ္ရျပီး။ အဖဲြ ့ခ်ဳပ္ကိုဆန္ ့က်င္သူမ်ားျဖစ္သြားခဲ့ၾကသည္။သည္ေတာ့ အဖဲြ ့ခ်ဳပ္သည္ ေျပာေနၾကသည့္ နုိင္ငံေရးခြင္(political space)ဆိုတာကိုမဟာဗ်ဴဟာအရေရာ၊ နည္းဗ်ဴဟာ အျဖစ္ပါပယ္ခ်ခဲ့သည္မွာ ၁၅နွစ္ေလာက္ရွိေနခဲ့ပါျပီ။ အဖဲြ ့ခ်ဳပ္တည္ေထာင္ခ်ိန္ကတည္းက ခ်ခဲ့သည့္ မူ၀ါဒမ်ားနွင့္ မကိုက္ညီေသာေၾကာင့္ လက္မခံနုိင္ျခင္းဟုအေၾကာင္းျပခဲ့ေသာ္လည္း သေဘာတရား(ideology)သက္သက္ေၾကာင့္သာမဟုတ္ပါ။လက္ေတြ ့ျဖစ္ရပ္မ်ားကိုပါထည့္၍ စဥ္းစားၾကည့္နုိင္ပါသည္။


၁၉၇၄အေျခခံဥပေဒတြင္တပ္မေတာ္ဦးေဆာင္မွဳဆိုေသာစကားတလံုးမွမပါပါ။မ-ဆ-လ ပါတီ ဧ။္ဖဲြ ့စည္းပံုစည္းမ်ဥ္းမွာလည္းစစ္မွဳထမ္းဖူးမွစီအီးစီျဖစ္ရမည္ဟုမပါပါ။ သို ့ေသာ္ မ-ဆ-လပါတီ ဗဟိုအလုပ္မွဳေဆာင္အဖဲြ ့၀င္အားလံုးသည္ စစ္ဗုိလ္ေဟာင္း၊ စစ္ဗိုလ္လက္ရွိေတြ ခ်ည္းျဖစ္သည့္အျပင္ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ေကာင္စီအဆင့္ဆင့္တြင္စစ္ဗုိလ္နွင့္ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ ေတြက အမ်ားစုျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ေကာင္စီအဆင့္ဆင့္တြင္ပါေနသည့္အရပ္သားအားလံုးတုိ ့ သည္ ဘယ္လိုသေဘာထားခံယူခ်က္ေတြရွိရွိေနာက္ဆံုးေတာ့စစ္တပ္ခုိင္းတာလုပ္ရသည့္ အေျခအေနကိုေရာက္ခဲ့ရပါသည္။ထုိသို ့ျဖစ္ခဲ့ျပီးမွ လႊတ္ေတာ္အရပ္ရပ္တြင္ ၂၅%ယူမည္ စစ္ေရးအျမင္ရွိမွ သမၼတလုပ္ရမည္၊ အေရးၾကီးသည့္၀န္ၾကီးမ်ားအားလံုးကိုတပ္ခ်ဳပ္ကခန္ ့မည္ စသည္ျဖင့္ေျဗာင္ေရးထားသည့္၂၀၀၈ဖဲြ ့စည္းပံုဥပေဒေအာက္မွာ ေရြးေကာက္ခံထားသည့္အ မတ္မ်ားသည္လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္တြင္လြတ္လပ္စြာလွဳပ္ရွားခြင့္ရမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္သူမ်ား သည္အေကာင္းျမင္လြန္ေနျပီဟုသာယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းေခၚရပါမည္။

အခ်ဳိ ့ကဆုိၾကပါသည္။ ၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒတြင္ျပဌာန္းထားသည့္နုိင္ငံသားမ်ားဧ။္ရပိုင္ခြင့္ မ်ားကိုအကာအကြယ္ေပးနုိင္ဖို ့လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ဒီမိုကေရစီဘက္ေတာ္သားမ်ားရွိရန္လို သည္။ထုိ ့ေၾကာင့္ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ရမည္ဟုလည္းေကာင္းအစိုးရအျပင္ကစေပ့စ္ကိုကာကြယ္ ဖုိ ့အတြင္း ကို ၀င္ျပီးအေပးအယူလုပ္ပူးေပါင္းေဆာင္္ရြက္ ရမည္ဟုလည္းေကာင္းစသည္ျဖင့္၊ ဤဆင္ေျခမ်ားသည္လည္း ေခတ္သစ္သမုိင္းအရၾကည့္လွ်င္လက္ခံစရာမရွိပါ။ ၁၉၆၂ခုနွစ္အာ ဏာသိမ္းျပီးကတည္းက စစ္တပ္သည္ ေစတနာမွန္အေျခခံျပီးဘယ္သူနွင့္ဘယ္ေလာက္အ ေပးအယူအေလ်ာ့အတင္း လုပ္ခဲပါသနည္း။သူတုုိ ့နွင့္ပူးေပါင္းခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသားေခါင္း ေဆာင္ဦးခင္ေမာင္အုန္း၊ဦးလွ၀င္း တုိ ့မွစ၍ ပ-မ-ည-တမ်ား၊ ဖ-ဆ-ပ-လမ်ားအလယ္ ေစာဟန္တာသာေမႊးအဆံုး၊ဘယ္သူက ျပည္သူလူထု၏စေပ့စ္ကိုက်ယ္ေအာင္လုပ္နုိင္ခဲ့ပါ သနည္း။၀န္ထမ္းဘ၀မွာ၀င္ျပီးတျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းလာေသာစေပ့စ္(space)အားၾကံ ့ၾကံ ့ ခံတြန္းလွန္ခဲ့ေသာဦးခင္ေမာင္လတ္၊ေဒၚခင္မ်ဳိး ခ်စ္၊ဦး၀င္းတင္တုိ ့ဘာျဖစ္သြားၾကသနည္း။ ၁၉၆၂အာဏာသိမ္းခ်ိန္က ဤေဒသတြင္လြတ္လပ္ မွဳအရွိဆံုးနုိင္ငံတစ္ခုဘ၀မွယခုအေျခအ ေနသို ့ေရာက္လာရျခင္းသည္ျပည္သူလူထုကငုပ္တုတ္၊ငံု ့ခံေန၍ျဖစ္ရျခင္းမဟုတ္ပါ။ မ-ဆ-လေခတ္တေလွ်ာက္လံုးယံုၾကည္ရာကိုလုပ္ ခဲ့၍ ေထာင္က်ခံ၊အသတ္ခံ၊အေသခံသူမ်ား၏ သတၱိသည္ယခုလွဳပ္ရွားေနသူမ်ားထက္မညံ့ပါ။

ယခုစေပ့စ္(space)အေၾကာင္းေျပာေနသူမ်ားထဲတြင္ထုိေခတ္က ရုန္းကန္လွဳပ္ရွားခဲ့ၾကသူမ်ား အမ်ားၾကီးပါပါသည္။ထုိ ့ေၾကာင့္ခြင္(space)အေၾကာင္းေျပာသူတုိင္းကိုသစၥာေဖာက္သြားသူ မ်ားဟုေျပာ၍မျဖစ္ပါ။မမွတ္ေသးဘူးလားဟုလည္းမေမးလိုပါ။သို ့ေသာ္တစ္ခုေတာ့ေျပာခ်င္ပါ သည္။သူတုိ ့တေတြမ-ဆ-လေအာက္တြင္ရံုးကန္လွဳပ္ရွားရင္းေသၾကေၾကၾကတုန္းကနုိင္ငံျခား ကသိဖုိ ့ေ၀းလုိ ့ဗမာျပည္သူမ်ားကပင္ေကာင္းေကာင္းမသိခဲ့ၾကျခင္းမွာ မ-ဆ-လအစိုးရသည္ တရား၀င္ရပ္တည္မွဳ(legitimacy)ကိုတစ္စံုတရာအတုိင္းအတာထိရခဲ့၍ျဖစ္သည္။ အတြင္းက ေနပူးသတ္မည္ဟူေသာလူမ်ားေၾကာင့္ စစ္တပ္က ထုိရပ္တည္မွဳကိုရျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုလွ်င္ ျငင္းလိမ့္မည္မထင္ပါ။ခုတစ္ခါ ပူးသတ္ဖို ့ၾကံလွ်င္ဤသမုိင္းသင္ခန္းစာကို သတိရပါဟု ေတာင္းပန္ပါရေစ။

စေပ့စ္(space)ဆုိသည္မွာ လႊတ္ေတာ္အထဲမွာမွရွိတာမဟုတ္ပါ။အျပင္မွာလည္းရွိပါသည္။ အျပင္ကစေပ့စ္(space)ကိုဘယ္လိုက်ယ္ေအာင္လုပ္မလဲ၊ ဘယ္လုိသံုးမလဲဆုိတာကလဲ အေရးပိုၾကီးပါသည္ဟုထင္ပါသည္။ NGOေတြ၊ Civil Societyေတြအေၾကာင္းေျပာေနျခင္း မဟုတ္ပါ။အရင္တုန္းကလည္း စာအုပ္အေဟာင္းေရာင္းရင္း၊ေရွ ့ေနလုိက္ရင္း၊ က်ဴရွင္ေပး ရင္း လုပ္ခဲ့ၾကတာပဲ ဒီလုိပဲလုပ္ၾကတာေပါ့လုိ ့လဲ ေျပာလုိ ့မရေတာ့ပါ။ ႏိုင္ငံတြင္းက ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အေျခအေနတုိ ့သည္သိသိတာတာေျပာင္းလဲသြားျပီ၊ ျပည္သူတုိ ့၏စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာလဲ တစ္စံု တစ္ရာအတုိင္းအတာအထိေရႊြ ့လာခဲ့ျပီးျပီ၊ ျပည္ပက အေျခအေနေတြသည္လည္းယခင္ကနွင့္ လံုး၀မတူေတာ့ပါ။

ထုိအခ်က္မ်ားကို ထည့္စဥ္းစားျပီးမွ စေပ့စ္အေၾကာင္းေျပာၾကပါ။

ရန္ျငိမ္းေအာင္(လူငယ္)