အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔

အမ်ဳိးသားေန႔ဆုိဟုဆိုလိုက္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ကၽြန္ေတာ့ရင္ထဲတြင္ အလုိလုိနားလည္ၿပီးသားျဖစ္ ေနသည့္အခ်က္မွာ “ျမန္မာေက်ာင္းသားထုသည္ မတရားသည့္အမိန္႔အာဏာ မ်ားကို တြန္းလွန္ခဲ့သည္။ ၿဖိဳခြင္းခဲ့သည္။ အၾကမ္းမဖက္လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ တုိက္ဖ်က္ခဲ့ၾကသည္ ” ဆုိသည့္အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။
အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ဟူသည္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတိုင္း တကၠသုိလ္ပညာကိုသင္ၾကားခြင့္ မရရွိႏိုင္ေစရန္ အဖက္ဖက္မွ ကန္႔သတ္ဖိႏွိပ္ထား သည့္ တကၠသိုလ္ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္သပိတ္ေမွာက္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသားထု၏ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ၊ အနစ္နာခံမႈ ၊ ဇြဲ သတၱိ၊ လုံလ၀ီရိယတို႔၏ေအာင္ျမင္ရာျပယုဂ္တစ္ခုလည္းျဖစ္ေပသည္။

ကိုလုိနီေခတ္တကၠသိုလ္ဥပေဒ၌- -
- ျမန္မာျပည္တြင္ တကၠသိုလ္တစ္ခုတည္းသာရွိရမည္။ထုိတကၠသုိလ္လက္ေအာက္တြင္လည္းေကာလိပ္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းတည္းသာ ရွိရမည္။
-ထုိတေက်ာင္းတည္းေသာေကာလိပ္ေက်ာင္းသည္လည္းရန္ကုန္မွာပင္ရွိရမည္။
- ထုိေကာလိပ္ေက်ာင္းတြင္ စာသင္လိုေသာ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားတုိ႔သည္ ေက်ာင္း အိပ္ေက်ာင္းစားမ်ား အျဖစ္ေနရမည္။[1]စသည့္အခ်က္မ်ားပါ၀င္ေပသည္။

ထိုအခ်ိန္ကျမန္မာႏိုင္ငံတြင္တကၠသုိလ္ဟူ၍မရွိေသးဘဲရန္ကုန္ေကာလိပ္ႏွင့္ယုဒႆန္ေကာလိပ္စသည့္ ေကာလိပ္ေက်ာင္း ႏွစ္ေက်ာင္း သာရွိသည္။ ယင္းေကာလိပ္ေက်ာင္းႏွစ္ေက်ာင္းသည္လည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံ ကာလကတၱားတကၠသိုလ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ တည္ရွိေပသည္။ ယင္းအခ်က္မ်ားကိုေထာက္ရႈပါက အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတုိင္း ပညာရည္ ျမင့္မားတုိးတက္လာမည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕မႈေၾကာင့္ ့စနစ္တက်စီမံထားသည္ကိုေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားမ်ား ပညာရည္တုိး တက္ျမင့္မားလာပါက၊ အသိပညာဗဟုသုတမ်ားၾကြယ္၀လာပါက အုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ရွိသည့္ ကိုလုိနီအစုိးရ၏ အာဏာကုိထိပါးလာမည့္ အေရးကိုႀကိဳတင္ကာကြယ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ တကၠသိုလ္ပညာရပ္မ်ားကို ဆက္လက္သင္ၾကားလုိပါက ႏိုင္ငံျခားတုိင္းျပည္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ ပညာသင္ၾကားရေပသည္။ “ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသုိ႔ သြားေရာက္ပညာသင္ၾကားျခင္းကို ထုိေခတ္ ထိုအခါကမဆုိထားႏွင့္ ယေန႔ အခ်ိန္အခါ၌ပင္လွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစု လက္လွမ္းမမွီႏိုင္ေသးသည့္အေျခအေနပင္ျဖစ္သည္။”

ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းထားရွိရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားက ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကသည္။ ထုိသည္ကို အဂၤလိပ္အစိုးရအေနျဖင့္ လုိက္ေလ်ာျခင္းျပဳသည့္အေနျဖင့္၊ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ႏွင့္ ယုဒႆန္ ေကာလိပ္တုိ႔ကို ေပါင္း၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အျဖစ္ထားရွိမည့္အေနျဖင့္ အထက္ေဖၚျပပါ “ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဥပေဒ” ကိုထုတ္ျပန္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ အတြင္းတြင္ ယင္းဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာလိုက္သည့္ တကၠသုိလ္ဥပေဒ ကိုၾကည့္မည္ဆုိပါက ေၾကးရတတ္ လူခ်မ္းသာမ်ားသာ တကၠသိုလ္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရႏုိင္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျပဌာန္းထားသည္ကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္တကၠသိုလ္ပညာေရးသို႔ တုိးျမွင့္ေပးလုိက္သည္ဆိုေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုလက္လွမ္းမမွီႏိုင္ေစရန္အတြက ္မတရားသည့္ဥပေဒကို ျပဌာန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဏာကိုဖက္တြယ္ မက္ေမာၾကေသာ အစိုးရတုိင္းသည္ ၄င္းတုိ႔အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ေရွ႕ရႈသည့္ ဥပေဒမ်ား၊ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကိုျပဌာန္းတတ္ၾက သည္။ တနည္းအားျဖင့္ မတရားေသာမင္းဆုိးမင္းညစ္မ်ားသည္ မတရားသည့္ဥပေဒမ်ား၊ တုိင္းသူျပည္သားမ်ားကိုဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ကိုသာျပဳလုပ္ျပဌာန္းၾကသည္။

“ဥပေဒဟူသည္ျပဌာန္းသင့္မွသာျပဌာန္းရေပသည္။ျပဌာန္းသင့္သည္ဆုိရာတြင္လည္းမျဖစ္မေနကန္႔သတ္သင့္သည့္အခ်က္ကိုသာကန္႔သတ္ျပဌာန္းရေပသည္။သို႔မဟုတ္လွ်င္ႀကီးစြာေသာဆုိးက်ဳိးကိုျဖစ္ေပၚေစတတ္ေပသည္။”ထို႔အတူ အဂၤလိပ္ အစိုးရအေနျဖင့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံသားအမ်ားစု၏ ပညာရည္တုိးတက္ျမင့္မားမႈကို မလိုလားသျဖင့္ ကန္႔သတ္လိုက္ေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဥပေဒ မွသည္ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနိီကို ဆန္႔က်င္ေတာ္ လွန္ရန္ ျပန္လည္ အစပ်ဳိးသည့္ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္တို႔ ရွင္သန္ေပါက္ဖြားရာ “ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း သားသပိတ္” စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ရေပသည္။တနည္းဆုိရပါလွ်င္ အဂၤလိပ္အစိုးအရအေနျဖင့္ မေကာင္းသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျပန္ဌာန္းလိုက္သည့္ ယင္းဥပေဒေၾကာင့္ပင္ ကိုလိုနီနယ္အုပ္စိုးမႈကို အစပ်ဳိး တြန္းလွန္ၿဖိဳဖ်က္ ႏိုင္ရန္ လမ္းစကို ဖြင့္လွစ္ေပးလုိက္သကဲ့သို႔ျဖစ္သြားရေပေတာ့သည္။

၁၉၂၀ျပည့္ႏွစ္ဒီဇင္ဘာလ(၃)ရက္ေန႔တြင္ရန္ကုန္ေကာလိပ္မွ-
၁။ေကညီပိတ္
၂။ထြန္း၀င္း
၃။ေဖသိန္း
၄။ဘခင္
၅။ဘရွင္(သံတြဲ)
၆။ဘရွင္(ထား၀ယ္)
၇။ဘဦး
၈။ဘိုးကြန္း
၉။လွတင့္
၁၀။ေမာင္ဧ
၁၁။ေအာင္ဒင္
စသည့္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား(၁၁)ဦးတုိ႔သည္ယင္းဥပေဒကို သပိတ္ေမွာက္ၾကရန္ ေရႊတိဂုံဘုရား စေန ေထာင့္တြင္သစၥာဆုိအဌိဓာန္ ျပဳခဲ့ၾကသည္။[2]
ဒီဇင္ဘာလ (၄) ရက္ေန႔တြင္မူ ဗဟန္း ဦးအရိယ ေက်ာင္းတုိက္အစည္းအေ၀းတြင္၊ အထက္ေဖၚျပပါ ေက်ာင္းသားမ်ားအျပင္ -
၁။ကိုလွစိန္
၂။ကိုဘတင္
၃။ကိုျမ(အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးသခင္ျမ)
၄။ကိုျမင့္
၅။ကိုဖိုးက်ား(အမ်ဳးိသားပညာ၀န္)
၆။ကိုစုိး၀င္း
၇။ကိုဖုိးလတ္
၈။ကုိထြန္းေဖ
၉။ကိုဘဟန္
၁၀။ကိုဘေက်ာ္
၁၁။ကိုလူေဖ၀င္း(အၿငိမ္းစားညႊန္ၾကားေရး၀န္၊ေရွးေဟာင္းသုေတသန)
၁၂။ကိုေမာင္ကို
၁၃။E.ေမာင္စိန္
၁၄။N.Cဆင္း
၁၅။မစၥတာဘုိ႔စ္
စသည့္ေက်ာင္းသားမ်ားထပ္တုိးပါ၀င္လာခဲ့ၾကၿပီးဆုုံျဖတ္ခ်က္မ်ားအျဖစ္-
(၁) ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၇) ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာလက္ေထာက္ဘုရင္ခံ ဖုတ္တေစၦ ဆာရယ္ ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္သည္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္သို႔ေရာက္ရွိလာၿပီးသကာလ ျမန္မာျပည္တြင္ သီးသန္႔ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းႀကီးဖြင့္ၿပီးေၾကာင္း ေၾကျငာေသာအခါ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ယုဒႆန္ေကာလိပ္ ထုိေကာလိပ္ ႏွင့္ ေက်ာင္းရွိေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားတို႔က မိမိတို႔စာအုပ္မ်ားကို ေပြ႔ပိုက္၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းကို သပိတ္ေမွာက္တုိက္ပြဲဆင္ႏႊဲသည္ဟု ေအာ္ဟစ္ ခုန္ေပါက္ကာ တညီတညြတ္တည္း ထြက္ခြာလာၾကရန္။

(၂)ဤသို႔သပိတ္ေမွာက္တိုက္ပြဲဆင္ႏႊဲၿပီးကာမွရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဥပေဒသည္ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား အထက္တန္းပညာသင္ၾကားေရးအတြက္ တံခါးပိတ္၀ါဒ က်င့္သုံးထားသည့္ နစ္နာခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားေသာအခ်က္ အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ေပးရန္ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲဲ႕ ျဗဴရိုကရက္အစိုးရသို႔အေရးဆိုေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္

(၃) ျပဳျပင္ေပးရန္ တရားေသာေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကို နယ္ခ်ဲ႕တို႔က ျပဳျပင္၍ မေပးသမွ်ကာလပတ္လုံး ေက်ာင္းျပန္၍ မတက္ေရာက္ၾက ရန္-စသည့္အခ်က္မ်ားကိုဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။[3]

ဤ သို႔ျဖင့္ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဥပေဒပါ မတရားေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို သပိတ္ေမွာက္တိုက္ပြဲ၀င္ၾက ရန္ဆုံးျဖတ္လုိက္ၾကၿပီးသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္တည္းဒီဇင္ဘာလ(၅)ရက္ေန႔တြင္ ဗဟန္းရွိဆရာေတာ္ ဦးအရိယေက်ာင္းတုိက္တြင္သပိတ္စခန္း စတင္ဖြင့္လွစ္လုိက္ ၾကသည္။

ရွင္းလင္းျပတ္သား၊ ရဲရင့္လွသည့္ ေက်ာင္းသားစိတ္ဓာတ္ကို အထက္ေဖၚျပပါ ေက်ာင္းသား (၂၆) ဦးတို႔ က ထင္ထင္ရွားရွား ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္ျပသခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ တုိင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိးအတြက္ မတရားမႈကို တြန္းလွန္ဖယ္ရွားရဲၾကသည့္ ေက်ာင္းသားထု၏ သမုိင္းမွတ္တုိင္ထြန္းေတာက္မႈကို အစျပဳခဲ့သည့္ေနထူးတစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဆိုကလည္း လြန္အံ့ထင္မည္မဟုတ္ပါ။ ထုိေန႔သည္ အမ်ဳိးသား ေအာင္ပြဲေန႔ျဖစ္သည္။ထိုေန႔သည္တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္(၁၀)ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။
၁၉၂၂ခုႏွစ္၊ဇြန္လတြင္၊ ရန္ကုန္ ဂ်ဴဗလီ ခန္းမ ၌ က်င္းပေသာ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းႀကီး၏ အထူးညီလာခံမွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁၀)ရက္ေန႔ကိုအမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔အျဖစ္ တညီတညြတ္တည္းသတ္မွတ္ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ဒီဇင္ဘာလ(၈) ရက္ေန႔တြင္မူ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အတြင္း၀န္ရုံးသုိ႔သြားေရာက္ လွည့္လည္ ေၾကြးေၾကာ္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည့္အျပင္ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိေက်ာင္းမ်ားအားလုံးသာမကနယ္ၿမိဳ႕မ်ားရွိ အထက္တန္းေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား၊ အလယ္တန္း ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား ပါ၀င္လာသည္အထိက်ယ္ျပန္႔လာခဲ့ေပသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ျပည္သူလူထု၏ပူးေပါင္းပါလာမႈေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားပညာေရးေကာင္စီ၊ အမ်ဳိးသားေကာလိပ္ ႏွင့္ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းမ်ား ေပၚေပါက္လာသည္အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိခဲ့ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ဟူသည္“ကိုလုိနီနယ္ခ်ဲ႕ကိုေတာ္လွန္သပိတ္တုိက္ပြဲဆင္ႏႊဲခဲ့သည့္ ေန႔ထူးေနျမတ္တစ္ရပ္ျဖစ္သကဲ့သို႔ မတရားသည့္အမိန္႔အာဏာျဖစ္သည့္ တကၠသိုလ္ဥပေဒကို အမ်ဳိးသားေရးတာ၀န္တစ္ရပ္အျဖစ္တြန္းလွန္ဖီဆန္ခဲ့သည့္ သမိုင္းမွတ္တုိင္ တစ္ရပ္လည္းျဖစ္ေပသည္။ ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕သည္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အာဏာရွင္မ်ားသည္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မတရားေသာ မင္းဆုိးမင္းညစ္မ်ားသည္ေသာ္လည္းေကာင္း ျပည္သူလူထုအားဖီစီးႏွိပ္စက္သည့္ ဥပေဒမ်ားကိုသာ ျပဌာန္းတတ္ၾကသည္မွာ ယေန႔မွပင္မဟုတ္ ေရွးယခင္အဆက္ဆက္ ၏ အစဥ္အလာမ်ားသာျဖစ္သည္။ ထုိ႔နည္းတူစြာ မတရားေသာအမိန္႔အာဏာမ်ားႏွင့္အာဏာရွင္ မင္းဆုိးမင္းညစ္တုိ႔ကို ရဟန္းရွင္လူ ေက်ာင္းသားျပည္သူတို႔၏ စုစည္းညီညြတ္ေသာအင္အား၊ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံေသာစိတ္ဓာတ္၊ ဇြဲ၊ သတၱိ၊ လုံ႔လ၀ီရိယတုိ႔ျဖင့္တြန္းလွန္ ဖယ္ရွားႏိုင္သည္မွာလည္း အစဥ္အလာမ်ားပင္ျဖစ္ေၾကာင္းကို အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ျဖင့္ သက္ေသထူရမည္သာျဖစ္ေပေတာ့သည္။

ျမင့္ျမတ္အလင္း
၁.၁၂.၂၀၁၀

ကိုးကား-

[1]ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဥပေဒ“ျမန္မာ့သတင္းဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာအဖြဲ႔အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမွ”
[2]၁၉၂၀တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိ္တ္“သတင္းဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာအဖြဲ႔အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမွ”
[3] ၁၉၂၀ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ “သတင္းဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာအဖြဲ႕ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမွ”

မႏၱေလးေဂဇက္မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖၚျပပါသည္။
အညာေႏြတမာေျမ