အေလာင္းဘုရားရဲ႕ ေရႊသ၀ဏ္လႊာ

သကၠရာဇ္ ၁၇၅၆ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက အေလာင္းမင္းတရားၾကီး ဦးေအာင္ေဇယ် ကေန ဒုတိယေျမာက္ ေဂ်ာ့ရွ္ဘုရင္ ဆီကို ပို႔တဲ့ ေရႊသ၀ဏ္လႊာအေၾကာင္း တယ္လီဂရပ္ မွာ ဒီလို ေရးထားတယ္။

ပတၱျမား ၂၄ လံုးနဲ႔ စီျခယ္ထားျပီး ေရႊျပားေပၚမွာ ျမန္မာစာလံုးေတြ ထြင္းထားတဲ့ အဲ့ဒီ ေရႊသ၀ဏ္လႊာမွာ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဗမာႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးအေၾကာင္းေတြကို ေရးထားတာလို႔ ပညာရွင္ေတြက ေျပာတယ္။

ဆင္စြယ္ထဲမွာ လိပ္ျပီး ထည့္ထားတဲ့ ဒီသ၀ဏ္လႊာဟာ ဒုတိယေျမာက္ ေဂ်ာ့ရွ္ဘုရင္ရဲ႕ ေမြးရပ္၊ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ Hanover ျမိဳ႕က Leibniz စာၾကည့္တိုက္ရဲ႕ လံုျခံဳေရး မီးခံတိုက္ထဲမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီအတိုင္း ရွိေနခဲ့တာပါတဲ့။

“ဘုန္းတန္းခိုး အာႏုေဘာ္ႏွင့္ ျပည့္စံုၾကြယ္၀ေသာ ေရေျမ႕သခင္၊ မင္းမ်ား၏ ဘုရင္၊ ေရႊ ေငြ ေက်ာက္သံပတၱျမားတို႔ကို ပိုင္စိုးေတာ္မူေသာ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္၊ ဆင္နီမ်ားရွင္ အေရာင္စံုလွေသာ ဆင္မ်ားရွင္မွ အဂၤလိပ္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ဘုရင္မင္းျမတ္ထံသို႔ ႏႈတ္ခြန္းဆက္သပါတယ္” လို႔ ေရႊသ၀ဏ္လႊာမွာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦး ျမန္မာစာေပ အေရးအသားနဲ႔ ဖြဲ႔ႏြဲ႔ အစခ်ီထားပါသတဲ့။

အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းက ျဗိတိန္ ဘုရင္ရဲ႕ သံတမန္ Mr. Henry Brooke ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ပုသိမ္ဆိပ္ကမ္းမွာ အဂၤလိပ္ သေဘၤာေတြ ဆိုက္ကပ္ ကုန္သြယ္ဖို႔ ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာက္ခြင့္ေပးတဲ့အေၾကာင္း၊ ပုသိမ္ျမိဳ႕၀န္ကိုလည္း ညႊန္ၾကားထားတဲ့အေၾကာင္းေတြ ေဂ်ာ့ရွ္ဘုရင္ကို အေၾကာင္းၾကားတဲ့ စာပါတဲ့။

ဒီသ၀ဏ္လႊာကို ေလ့လာခဲ့တဲ့ သမိုင္းပညာရွင္ Dr Jacques Leider က ဒီစာကို ပို႔တဲ့အခါမွာ ျဗိတိန္က သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မဒရပ္စ္ကေနတဆင့္ ပို႔လိုက္တာျဖစ္ျပီး ျဗိတိန္နန္းရင္း၀န္ William Pitt ကေနမွ တဆင့္ ဒုတိယေျမာက္ ေဂ်ာ့ရွ္ဘုရင္ဆီကို ေရာက္တယ္၊ ေဂ်ာ့ရွ္ဘုရင္က Hanover က စာၾကည့္တိုက္ကို ၁၇၅၈ မတ္လမွာ ပို႔လိုက္ျပီး ဒီသ၀ဏ္လႊာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တရား၀င္ အေၾကာင္းျပန္တာ တစံုတရာ မရွိခဲ့ပဲ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀ ေက်ာ္ၾကာ ဒီအတိုင္း ရွိေနခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာလို ေရးထားတာမို႔ ဘယ္သူကမွလည္း မဖတ္တတ္ခဲ့ၾကတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒိန္းမတ္ဘုရင္ Christian VII ရဲ႕လက္ထက္မွာ စာၾကည့္တိုက္ထဲက သမိုင္း၀င္ ပစၥည္းေတြ ပ်က္စီးသြားတဲ့အထဲမွာ အေလာင္းမင္းတရားၾကီးရဲ႕ ေရႊသ၀ဏ္လႊာလည္း ပါတာေၾကာင့္ စာေတြကို ဖတ္႐ႉေလ့လာဖို႔ ခက္ခဲခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ ၃ ႏွစ္ အခ်ိန္ယူ ေလ့လာခဲ့ရျပီးေတာ့မွ အခုလို ထုတ္ေဖာ္ျပသတဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။

ဒီ ေရႊသ၀ဏ္လႊာကို ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ Hanover ျမိဳ႕က အဲ့ဒီ Leibniz စာၾကည့္တိုက္မွာ ဇန္န၀ါရီ ၁၈ ရက္ေန႔အထိ အမ်ားျပည္သူေလ့လာႏိုင္ေအာင္ ေခတၱျပသထားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေရႊသ၀ဏ္လႊာဟာ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ တန္ဖိုးရွိေနတာမုိ႔ အမ်ားျပည္သူကို ျပသဖို႔ ဒီအတိုင္း အျမဲတမ္းထားမွာလားဆိုတာကေတာ့ မေသခ်ာေသးပါဘူး။