ဗုဒၶဂါယာ ေလ့လာေရးခရီး (အပိုင္း ၄)

ပါဋလိပုတၱ ကေန ပတၱနားရယ္လို႔ျဖစ္လာတဲ့ ဗီဟားျပည္နယ္ရဲ႕ ျမိဳ႕ေတာ္ ပတၱနားဟာ ဂဂၤါျမစ္ကမ္းနဖူးမွာရွိပါတယ္။ ဒီျမိဳ႕မွာ လူဦးေရ ၁ ဒႆမ ၈ သန္းရွိတာေၾကာင့္ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံက လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုးျမိဳ႕ေတြထဲက ၁၄ ျမိဳ႕ေျမာက္ျမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။

490 BCE ကတည္းက တည္ခဲ့တဲ့ ပတၱနားျမိဳ႕ဟာ ကမၻာေပၚမွာ လူေတြ ဆင့္ကဲဆက္လက္ ေနထိုင္ေနေသးတဲ့ (Oldest continuously inhabited places in the world) စာရင္း၀င္ျမိဳ႕တျမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ စာရင္းထဲမွာေတာ့ ေဒလီ၊ ေ၀သာလီ၊ ရာဇျဂိဳလ္ျမိဳ႕ေတြနဲ႔အတူ အစၥေရးက ေဂ်ရုစလင္ျမိဳ႕၊ ဂရိႏိုင္ငံက ေအသင္ျမိဳ႕၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက ပါရီျမိဳ႕ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

မဂဓတိုင္း ဘုရင္ေတြ အဆက္ဆက္ တည္ခဲ့တဲ့ ပတၱနားျမိဳ႕ကို ဗုဒၶဟာ ပရိနိဗၺာန္ မျပဳမီ တညတာ သတင္းသံုးခဲ့တယ္လို႔ အဆိုေတြ ရိွပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြတုန္းက ဗုဒၶက ပတၱနားျမိဳ႕ဟာျဖင့္ အင္မတန္ကို စည္ပင္သာယာတဲ့ ျမိဳ႕ၾကီးအျဖစ္ ထင္ရွားလိမ့္မယ္လို႔ ေဟာၾကားခဲ့သလို ေရေဘး၊ မီးေဘးနဲ႔ ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားေတြ အခ်င္းခ်င္း ျပႆနာေတြေၾကာင့္ ပ်က္စီးလိမ့္မယ္လို႔လည္း ေဟာၾကားခဲ့ပါသတဲ့။


ေမာရိယမင္းေတြ လက္ထက္၊ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ ျပဳခါနီးအခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ ပတၱနားဟာ အင္မတန္ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားျပီးေတာ့ စီးပြားေရး အခ်က္အျခာက်တဲ့ ျမိဳ႕ၾကီးတျမိဳ႕ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေ၀သာလီဘုရင္ လိစၥ၀ီမင္းေတြကလည္း ပတၱနားျမိဳ႕ထဲကို ၀င္ေရာက္လုယက္တာေတြရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပတၱနားျမိဳ႕ကို ဘီစီ ၅၀၀ ေလာက္ကတည္းက အစျပဳလို႔ ေအဒီ ၆ ရာစုနဲ႔ ၁၈ ရာစုေတြမွာ မင္းအဆက္ဆက္တို႔က အသစ္ျပန္လည္ တည္ေဆာက္တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ သမိုင္းမွတ္တမ္းတခုက ဆိုပါတယ္။

ဒီပတၱနားျမိဳ႕မွာ ေလ့လာစရာေတြကေတာ့ အေသာကမင္းၾကီး တည္ထားခဲ့တဲ့ ဗုဒၶရဲ႕ ေသာက္ေတာ္ေရခြက္နဲ႔ ခါးပန္းၾကိဳးတို႔ကို ဌာပနာထားတဲ့ေစတီေတာ္၊ အေသာကမင္းၾကီး ကုသိုလ္ေတာ္ျဖစ္တဲ့ သံဃာေတြ သတင္းသံုးရာ ေက်ာင္းေဆာင္ေဟာင္းေနရာနဲ႔ ျပတိုက္ထဲက ေမာရိယေခတ္ ပန္းပုလက္ရာေတြ၊ ေရွးလက္ရာေတြနဲ႔ ဟိႏၵဴေက်ာင္းေဆာင္ေတြ၊ ကိုလိုနီေခတ္က က်န္ရစ္တဲ့ အေဆာက္အအံုေဟာင္းစတာေတြ စံုလို႔ပါ။ အခိုင္အမာျဖစ္ေနျပီျဖစ္တဲ့ ေခတ္သစ္ပတၱနားျမိဳ႕ကိုသာ ဆက္တူးေဖာ္ႏိုင္အံုးမယ္ဆိုရင္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုေတြ အမ်ားၾကီး ထပ္ေတြ႔ႏိုင္ေသးတယ္လို႔ သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ပတၱနားကို လာေလ့လာတဲ့ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေပါင္း ၂ သန္းေက်ာ္ ရွိပါသတဲ့ရွင္။

အိႏိၵယ အေရွ႔ဖက္ပိုင္းအတြက္ စီးပြားေရးအခ်က္အျခာက်တဲ့ျမိဳ႕လည္းျဖစ္ေနျပန္ေတာ့ ျမိဳ႕ထဲကို ေလွ်ာက္သြားတဲ့အခါ လူေတြမ်ား ကားေတြမ်ားနဲ႔ ကားလမ္းပိတ္တာကေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကို ဆိုးတာပါပဲရွင္။

(က်မတို႔ကေတာ့ ပတၱနားေရာက္ေရာက္ျခင္း ညေနခင္းမွာ အေသာကမင္းၾကီး ေက်ာင္းေတာ္ရာေဟာင္းနဲ႔ ျပတိုက္ကိုေရာက္ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ျပတိုက္ပိတ္လုပိတ္ခင္ေလးမွာ ေရာက္သြားရလို႔ ေသခ်ာမေလ့လာခဲ့ရတာေၾကာင့္ မရွင္းျပေတာ့ပါဘူး။ မနက္ပိုင္း ထပ္သြားအံုးမယ္လို႔ အားခဲထားေပမယ့္ ေ၀သာလီနဲ႔ ကုသိနာရံု ၂ ေနရာကို သြားရမွာမို႔ မသြားျဖစ္လိုက္ပါဘူး။ ေနာင္ အားတဲ့အခါမွပဲ ပတၱနားကို သီးသန္႔လာအံုးမယ္လို႔ အားခဲထားလိုက္ပါတယ္။) း(

မနက္ ၆နာရီမွာေတာ့ ေ၀သာလီကို ခရီးဆက္ဖို႔ ဂဂၤါျမစ္ကူးတံတား Mahatama Gandhi Setu ကို ျဖတ္ရပါတယ္။ ဒီတံတားကို ၁၉၈၂ မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။ တံတားအရွည္က ၇.၇ ကီလိုမီတာ ျဖစ္လို႔ ကားလမ္းတခုထဲပါတဲ့ ကမၻာ့အရွည္ဆံုးျမစ္ကူးတံတားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တံတားက ၄ လမ္းသြားပါ။ တံတားေပၚမွာေတာ့ ကုန္တင္ကားၾကီးေတြ ျပည့္ညွပ္ေနတာပါပဲ။ တံတားေပၚ စတက္တယ္ဆိုရင္ပဲ တံတားကၽြံေနတာကို တေနရာမွာျပင္ေနတာရယ္၊ ကားမဆင္မျခင္ေမာင္းလို႔ တံတားေပၚ ကားတိုက္မႈျဖစ္ေနတာရယ္ကို ေရွာင္ေနရတာေၾကာင့္ တံတားေပၚမွာတင္ က်မတို႔ Jam ျဖစ္ေနတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာပါတယ္။ တံတားေပၚ တလက္မေရြ႕လည္း တလက္မ ေရွ႔တိုးရင္းနဲ႔ တံတားအလယ္ပိုင္းကို ေရာက္ေတာ့ေလ တံတားၾကီးက ငလ်င္လႈပ္သလို ယိမ္းထိုးေနတာ ေၾကာက္စရာရွင္။ ဒါကေတာ့ တံတားအဆက္ေတြကို လႈပ္ရွားလို႔ ရေအာင္ လုပ္ထားတာေတြေၾကာင့္ ကားေတြ သြားတဲ့အရွိန္နဲ႔ ျမစ္ျပင္ကို ျဖတ္လာတဲ့ေလတိုးတဲ့အရွိန္ေတြနဲ႔ ယိမ္းခါေနတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

တေရြ႕ေရြ႕လာရင္းနဲ႔ ဂဂၤါျမစ္တဖက္ကမ္းကို လွမ္းျမင္ေနရခ်ိန္မွာေတာ့ စိမ္းျမျမ ငွက္ေပ်ာခင္းၾကီးေတြ တေမွ်ာ္တေခၚပါပဲ။ ငွွက္ေပ်ာဖီးေလးေတြ လိုက္ေရာင္းေနတာေတြလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ေစ်းကလည္းခ်ိဳပါတယ္။

တံတားကိုလြန္လာျပီး အေ၀းေျပးလမ္းၾကီးကုိေရာက္လာေတာ့ က်မတို႔ကားသမားက အေ၀းေျပးလမ္းကသြားရင္ အခ်ိန္သိပ္မရဘူး ျဖတ္လမ္းက သြားမယ္ဆိုျပီးေတာ့ ရြာလမ္းေလးေတြကေန ဆင္းေမာင္းတာ၊ ကားသမားကလည္း အားရပါးရေမာင္း၊ ရြာလမ္းေတြက ကတၱရာလမ္းေတြ ခင္းထားတာဆိုေပမယ့္ ခ်ိဳင့္ခြက္ေပါတာနဲ႔ က်မတို႔မွာ မနက္က ပတၱနားေက်ာင္းက စားလာခဲ့တဲ့ ထမင္းေၾကာ္ဘယ္ေနမွန္း မသိေတာ့ပါဘူး။

၁ နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ အဲဒီ ေျမပဲယိုလမ္းကို ျဖတ္ေမာင္းျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ကြန္ဂရစ္ခင္းထားတဲ့ ၆ လမ္းသြား အေ၀းေျပးလမ္းျဖဴးျဖဴးၾကီးကို ျမင္လိုက္ရတာ က်မျဖင့္ ၀မ္းသာလိုက္တာရွင္။ အသည္းေတြ ႏွလံုးေတြ အဆုတ္ေတြ ျပဳတ္ထြက္မတက္ ဗိုက္ထဲက ကလီစာေတြလည္း ေျပာင္းဆန္ေနတာနဲ႔ က်မလဲ ကားသမားၾကီးကို ထမင္းစားဖို႔ ရပ္ေပးပါေျပာေတာ့ ကားသမားၾကီးက လမ္းေဘးခ်ရပ္ေပးပါတယ္။

ပတၱနား ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းက ထည့္ေပးလိုက္တဲ့ ထမင္းဘူးေလးေတြ ကိုယ္စီဖြင့္ျပီး အားရပါးရ စားၾကခ်ိန္မွာေတာ့ ကားသမားၾကီးက အမေလး နံတယ္။ မစားႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုျပီး ထမင္းဘူးေလးကို လႊင့္ပစ္လိုက္ပါေရာ။ ျဖစ္ရမယ္ ကိုေရႊကုလားရယ္။ သူတို႔မဆလာကို က်မတို႔ျမန္မာေတြ နံတယ္ဆိုသလိုသူကလည္း ထမင္းဘူးေလးထဲက ခရမ္းခ်ဥ္သီး ငပိခ်က္ကို နံတယ္တဲ့ေလ။ ထမင္းတဗူးထဲနဲ႔ မေလာက္ႏိုင္ေအာင္ဆာေနတဲ့ က်မတို႔မွာေလ ႏွေျမာလိုက္တာဆိုတာေလ။ က်မတို႔ကို လိုက္ပို႔တဲ့ဆရာေတာ္ဆို ဒီကုလားႏွယ္ မစားရင္လည္း အေစာကတည္းက ေျပာေရာေပါ့ သြားလႊင့္ပစ္ရတယ္လို႔ ႏွေျမာလိုက္တာကြာဆိုျပီး တဖြဖြ မိန္႔ရွာပါတယ္။ ေအာ္ သူ႔ခမ်ာလည္း သူ႔ကားႏုႏုေလးကို လမ္းၾကမ္းၾကီးမွာ ရယ္လီကားျပိဳင္ပြဲတမွ် ေမာင္းလာရေတာ့ ဆာသြားရွာတယ္ထင္ပါ့။ ငပိနဲ႔ျငားေလေတာ့ ခမ်ာ ေအာင့္သက္သက္ … (သူကေတာ္ရံု က်မတို႔နဲ႔ အတူစားေလ့မရွိပါဘူး။ သူ႔ဓေလ့ သူ႔ဘာသာ ရိုတီျဖစ္ျဖစ္ ပူရီျဖစ္ျဖစ္ သပ္သပ္သြားစားတာပါ)

က်မတို႔လည္း စားျပီးေသာက္ျပီး ကားထဲျပန္၀င္ ခရီးဆက္ၾကတာေပါ့။ ကားသမားေတာ့ ဆာေနရွာမွာပဲဆိုျပီး ပါလာတဲ့ ဘီစကစ္ေတြ ထုတ္ေကၽြးေတာ့ အားရ၀မ္းသာ တျဂဳတ္ျဂဳတ္နဲ႔ စားရွာပါတယ္။

အေခ်ာအလွေတြ ေပါမ်ားတဲ့အရပ္ရယ္လို႔ ေရွးစာေပေတြမွာ တင္စားခဲ့ၾကျပီး လိစၥ၀ီမင္းေတြ စိုးစံခဲ့ေလတဲ့ ေ၀သာလီကို၀င္ေတာ့ ပထမဆံုး ေရာက္သြားတာက လိစၥ၀ီမင္းေတြ ေ၀စုရတဲ့ ဘုရားဓာတ္ေတာ္ေတြ ဌာပနာထားတဲ့ ေစတီေတာ္ပါ။ ေျမေတြဖံုးသြားခဲ့တဲ့ ေစတီေတာ္ကို ျပန္လည္တူးေဖာ္ထားျပီး အမိုးအကာနဲ႔ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ျပန္လုပ္ထားတာပါ။

က်မတို႔ ျမင္ရတဲ့ အပိုင္းဟာ ေစတီေတာ္ အထက္ပိုင္းေလာက္ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ကို ထပ္သာ တူးအံုးမယ္ဆိုရင္ ေစတီလံုးေတာ္ျပည့္ ျမင္ရမယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒီေနရာကို တူးေဖာ္ခဲ့တုန္းက ေစတီၾကီးရဲ႕အလယ္ထဲမွာ ငံုထားတဲ့ ေစတီငယ္တဆူရွိျပီး အဲဒီထဲမွာ ေက်ာက္နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ၾကဳတ္ထဲက ဘုရားရွင္ဓာတ္ေတာ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ျပာခဲေတြကို ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ ရွိပါတယ္။ (ဒီဓာတ္ေတာ္ေတြကိုေတာ့ ေစတီထဲမွာပဲ ျပန္ထည့္သလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္မွာထားတယ္ဆိုတာ မေဖာ္ျပထားပါဘူး)

ဒီေနရာကေနမွ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္တဲ့ ကူဋာဂါရ ေက်ာင္းေတာ္ကို ေတာ္ေတာ္ေ၀းေ၀း သြားရပါေသးတယ္။ ေက်ာင္းေတာ္၀င္းက်ယ္ၾကီးထဲမွာေတာ့ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္တဲ့ေနရာအထိမ္းအမွတ္ ေစတီကုန္းမို႔မို႔တခုကို လွမ္းျမင္ရပါတယ္။ အဲဒီေစတီအေနာက္ဖက္မွာေတာ့ ေရကန္တခုနဲ႔ ျခေသၤ့ရုပ္ပါ အေသာက ေက်ာက္စာတိုင္ကို ေတြ႔ရပါမယ္။ အဲဒီ ျခေသၤ့ေခါင္းဟာ ဗုဒၶ ပရိနိဗာန္ျပဳတဲ့ အရပ္ကို မ်က္ႏွာမူထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေစတီအနီးတ၀ိုက္မွာလည္း ေက်ာင္းေဆာင္ေနရာေဟာင္းေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့ က်မ ဘ၀င္မက်ေလတဲ့ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦေတြကို အုတ္သစ္ေတြနဲ႔ အစားထိုး၊ အဂၤေတ ကိုင္ေနတာေတြကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔ရေတာ့တာပါပဲ။

ဒီေစတီ၀င္းထဲက ထြက္ခဲ့ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ေဆာက္လက္စ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းဖက္ကို ေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္က ပ်ဴပ်ဴငွာငွာ ႏႈတ္ဆက္ျပီး စကားေတြေဖာင္ဖြဲ႔ျပီး အျပန္မွာေတာ့ ဆရာေတာ္ေပးလိုက္တဲ့ ျခံထြက္ ငွက္ေပ်ာသီးေတြ ပိုက္ျပီး လိစၥ၀ီမင္းေတြ ေရခ်ိဳးတဲ့ကန္ဆီ ဆက္ခဲ့ပါတယ္။

ေရကန္က်ယ္ၾကီးရဲ႕ေဘာင္မွာေတာ့ ပိုက္ခ် ငါးရွာတဲ့ ကုလားၾကီး သံုးေလးေယာက္နဲ႔ ေလွေလးေတြ ရွိေနပါတယ္။ ေရကန္ထဲကေရကေတာ့ ေရနည္းခ်ိန္မို႔လား မသိပါဘူး ေနာက္က်ိလို႔ေနပါတယ္။

ေ၀သာလီကေန ကုႆိနာရံုကို သြားတဲ့လမ္းကေတာ့ အလာမွာတုန္းကေလာက္ ခေလာက္ဆန္ေနေအာင္ မဆိုးပါဘူး။ ကုရွိနာရာ လို႔ ကုလားလိုေခၚတဲ့ ကုႆိနာရံုကိုေတာ့ ညေန ၃ နာရီေလာက္မွာေရာက္ပါတယ္။ တည္းခိုမယ့္ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းကို သြားတဲ့လမ္းမွာေတာ့ ဗုဒၶရဲ႔ ရုပ္ကလာပ္ေတာ္ကို မီးေလာင္တိုက္သြင္းလို႔ ေတေဇာဓာတ္ေတြ ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့တဲ့ေနရာ ေစတီေတာ္ၾကီးနဲ႔ ပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္ ေနာက္ဆံုးေရၾကည္ေတာ္ေသာက္တဲ့ ေနရာဆိုတဲ့ အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာင္းေဆာင္ေနရာကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

သံေ၀ဇနိယ ေလးဌာနထဲက ဌာန အမွတ္ ၄ ျဖစ္တဲ့ ပရိနိဗၺာန္ျပဳတဲ့ အင္ၾကင္းေတာကေတာ့ က်မတို႔ တည္းခိုတဲ့ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း ပရ၀ုဏ္နဲ႔ ကပ္လ်က္ျဖစ္တာမို႔ နားမယ့္အခန္းထဲမွာ ပစၥည္းေတြ ေနရာခ်ျပီးမွ ေအးေအးေဆးေဆး လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အရင္က အင္ၾကင္းပင္ေတြနဲ႔ ေတာၾကီးတမွ်ျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာေတာ့ ေျမကပ္ျမက္ပင္ စိမ္းစိမ္းေတြနဲ႔ ပန္းပင္ငယ္ေလးေတြပဲ ေနရာယူထားတဲ့ ၀င္းျခံၾကီး အလယ္မွာေတာ့ ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္ျပဳရာေနရာ အထိမ္းမွတ္ ေက်ာင္းေဆာင္ျဖဴၾကီးတခု ရွိပါတယ္။ အဲဲဒီေက်ာင္းေဆာင္ၾကီးေပၚတက္တဲ့ ေလွကားေျခရင္း တဖက္တခ်က္မွာရွိတဲ့ အင္ၾကင္းပင္ ၂ ပင္ကလြဲလို႔ ၀င္းျခံတခုလံုးမွာ အင္ၾကင္ပင္ဆိုတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။

ေက်ာင္းေဆာင္ထဲမွာေတာ့ ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေနဟန္ ေလ်ာင္းေတာ္မူ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးရွိပါတယ္။ ေျမာက္ဖက္ကို ေခါင္းလွည့္လို႔ အ၀င္ဖက္ကို ေစာင္းလွဲေနတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ရဲ႕ အေျခမွာေတာ့ ေခါင္းရင္းပိုင္းမွာက ေဆးဆရာ ဇီ၀က ပံုတူ၊ အလယ္မွာေတာ့ ေနာက္ဆံုးသာ၀က သုဘဒၵပုရပိုဗ္ ေျခရင္းမွာကေတာ့ ၀မ္းနည္းပူေဆြးေနတဲ့ ညီေတာ္အာနႏၵာတို႔ရဲ႕ ပံုတူငယ္ေလးေတြကို ထြင္းထုထားပါတယ္။

ေလ်ာင္းေတာ္မူ ဆင္းတုေတာ္ကို ေခါင္းရင္းပိုင္းက ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ မ်က္ႏွာေတာ္ျပံဳးေနဟန္၊ ၀င္ေပါက္တည့္တည့္ေနရာ အလယ္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေ၀ဒနာ ခံစားေနရဟန္၊ ေျခရင္းဖက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အသက္၀ိဥာဥ္ ကင္းမဲ့ေနဟန္တို႔ကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းေဆာင္အျပင္ဖက္ အေနာက္ကပ္လ်က္မွာေတာ့ အေသာကမင္း တည္ထားခဲ့တဲ့ေစတီေတာ္၊ ေက်ာင္းေဆာင္ ပတ္၀န္းက်င္မွာေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္က ရဟန္းေတြသံဃာေတြသီတင္းသံုးခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္ေဟာင္းေနရာေတြ၊ ရဟန္းေတာ္ေတြရဲ႕ ဓာတ္ေတာ္ေစတီေနရာေတြ ရွိပါတယ္။

ပရိနိဗၺာန္ျပဳတဲ့ ကုႆိနာရံုဟာ မလႅမင္းေတြၾကီးစိုးခဲ့တဲ့ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ျမိဳ႕ရယ္လို႔မျဖစ္ေသးပဲ ရြာငယ္ေလးသာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အရွင္အာနႏၵာက ကုသိနာရာ ရြာငယ္ေလးမွာ ဘာလို႔ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳခ်င္ရတာလဲလို႔ ဗုဒၶကို ေမးတဲ့အခါမွာ ဒီေနရာဟာ ေရွးအခါက ကုသာ၀တီျမိဳ႕ၾကီးျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ အတိတ္ (၇) ဘ၀ တုန္းက ဒီေနရာမွာပဲ ေခါင္းခ်ခဲ့တဲ့ေနရာျဖစ္တာေၾကာင့္ပါ လို႔ ျပန္ေျဖခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ကုသိနာရာရြာပတ္၀န္းက်င္ဟာ ဥယ်ာဥ္ေတြေပါမ်ားတာေၾကာင့္ မလႅမင္းေတြ အပမ္းေျဖစရာ ျဖစ္ခဲ့သလို၊ မင္းေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆးမဂၤလာ၊ နာမည္ယူ ဘိသိတ္ခံပြဲက်င္းပတဲ့ေနရာ စသျဖင့္ သာေရးနာေရး မဂၤလာယူရာ ေနရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ ျပဳျပီးတဲ့ေနာက္မွာလည္း အခ်ိဳ႕ေသာ ရဟန္းသံဃာေတြဟာ ဗုဒၶေခါင္းခ်ခဲ့တဲ့ေနရာမွာပဲ တရားေတြလာေရာက္က်င့္ၾကံတာ၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း ဒီေနရာမွာပဲ ပ်ံလြန္ေတာ္ေစခဲ့တာေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ဒီပရ၀ုဏ္ကိုျဖင့္ ျမန္မာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ညေနေစာင္းလာတာနဲ႔အမွ် ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္တဲ့ ေဒသခံေတြ တဖြဲဖြဲေရာက္လာတာကိုေတြ႔လို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့ သူတို႔အဖို႔့ ဒီေနရာဟာ အပန္းေျဖစရာ ေလ့လာစရာ ေနရာတခုလိုပဲ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကုႆိနာရံုက ဦးဇင္းတပါးက ေျပာျပပါတယ္။

ေအးခ်မ္းတဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္ေလွကားထစ္ေလးေတြမွာ စကားထိုင္ေျပာၾကရင္းနဲ႔ ေက်ာင္း၀င္းပိတ္ခ်ိန္ ၆ နာရီထိုးေလေတာ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းဖက္ကို ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ညေနစာစားျပီး ကုတင္ေပၚလွဲခ်ိန္မွာေတာ့ ခါးေတြကေညာင္း၊ မ်က္စိမွိတ္လိုက္တာနဲ႔ လူကလည္း လႈိင္းမူးသလိုျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။

မျဖစ္ရွိမလား ကားေမာင္းၾကမ္းတဲ့ က်မတို႔ ကားသမားရယ္၊ ၂၄ နာရီ ျပည့္ညပ္ေနတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းရယ္၊ စည္းကမ္းမရွိ ေမာင္းတဲ့ အိႏိၵယ ကားသမားေတြရယ္၊ ေျမပဲယို လမ္းရယ္ ေပါင္းလိုက္ေလေတာ့ တေနကုန္ လမ္းမေကာင္းလို႔ အထက္ေအာက္ခုန္တာက တမ်ိဳး၊ ကားက ဘယ္၀ိုက္လို႔ ညာေကြ႔ေရွာင္တာေၾကာင့္ ဘယ္ညာတိမ္း နတ္ယိမ္းကတာလိုကတဖံု၊ ဘရိတ္ကို ေဆာင့္ေဆာင့္နင္းျပီး လီဗာကို ရုတ္ျခည္းတင္ေလေတာ့ ကလီစာေတြ ကၽြမ္းျပန္တာက တသြယ္ရယ္ေၾကာင့္ ကားမူးေနေလျပီေလ။

တေန႔လံုး ကားေပၚမွာ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့ေလေတာ့ ကားေပၚက ခနတျဖဳတ္ဆင္းတုိင္း ဒယီးဒယိုင္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ေနာက္ရက္ေတြ ခရီးဆက္ႏိုင္ေအာင္ အနားယူဖို႔ ေခါင္းအံုးနဲ႔ ေခါင္းထိေလတဲ့ခန ေနာက္ေန႔ နီေပါႏိုင္ငံ လုမၺိနီကို ခရီးဆက္ဖို႔ကို တဒဂၤ ေမ့သြားပါေတာ့တယ္။

(ဆက္ပါအံုးမယ္)

မာန္