(Civil Society) လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ က်င့္သုံးေနေသာ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ မထြန္းကားေသာ ႏိုင္ငံတို႔တြင္လည္း ဒီမိုကေရစီစံနစ္ေပၚေပါက္လာရန္အတြက္ အဓိကတြန္းအားမ်ား အျဖစ္ေတြ႕ရသည္။ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ Civil Society သည္ စစ္အာဏာရွင္စံနစ္စတင္သည့္ ၁၉၆၂ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းသြားၿပီး က်ဳံ႕ ဝင္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ Civil Society ဆိုသည္မွာ ဘာကို ဆိုလိုသလဲ ဆိုသည္ကို ရွင္းလင္းတင္ျပရန္လိုပါ သည္။
လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (တနည္း) လြတ္လပ္ေသာ လူထုလူတန္းစားကိုယ္စားျပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ သီးျခားကင္းလြတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဆိုလိုသည္။ ရပ္ကြက္ စာဖတ္အသင္းမ်ား၊ ေရခ်မ္းစင္အသင္းမ်ား၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား အစည္းအ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္သားလူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ နာေရးကူညီမႈအသင္းမ်ား။ က်န္မာေရးအသင္းအဖြဲ႕ မ်ား၊ လူမ်ဳိးစုအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕ေပါင္းစုတို႔အျပင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ သတင္းစာသမဂၢမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈအသင္းမ်ား၊ စီးပြားေရးအသင္းမ်ား၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာအသင္း မ်ားအဆုံး အားလုံးပါဝင္သည့္လူ႔ေဘာင္အဖြ႕ဲအစည္းမ်ားကိုဆိုလိုသည္။ ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရထိန္း ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ သီးျခားလြတ္လပ္ခြင့္ရွိၿပီး ခ်မွတ္ထားေသာအေျခခံဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ၎တို႔အသင္းအဖြဲ႕ မ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ခြင့္ရွိသည္။
လြတ္လပ္ေသာလူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္း(Civil Society)သည္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ေပၚေပါက္လာရန္ အား ေပးသကဲ့သုိ႔ ရွိၿပီးသားဒီမိုကေရစီကိုလည္း မေပ်ာက္ပ်က္သြားရန္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္၊ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္သည့္ အင္ အားရွိေပသည္။
(Civil Society) လြတ္လပ္ေသာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႀကံ႕ခိုင္ေတာင့္တင္းေသာ ႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရမွ ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အာဏာသုံး ဖိႏွိပ္ျခင္း၊ အသင္းသားမ်ားကုိ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးျခင္းတုိ႔ကို ျပဳလုပ္လာပါက၊ ၎အဖြဲ႕အစည္းက မိမိအဖြဲ႕အစည္း၏ရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိအေျချပဳ၍ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းအား တရား႐ုံးတြင္ဦးတိုက္ ေလွ်ာက္ထား၍ တရားစြဲပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
(Rodney King) ေရာ့ဒနီကင္းဆိုသည့္ အေမရိကန္လူမဲတဦးကို ေလာ့စ္အိမ္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕တြင္ လူျဖဴ ပုလိပ္မ်ားက နံ႔ပါတ္တုတ္မ်ားျဖင့္ဝိုင္းဝန္း႐ိုက္ႏွက္ေနျခင္းကို တစုံတေယာက္က ဗီဒီယို႐ိုက္ယူၿပီး ႐ုပ္ျမင္သံ ၾကားမွျပသခဲ့သည့္အေပၚ ေလာ့စ္အိမ္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕ရွိ လူမဲမ်ား၊လူျဖဴမ်ားကို႐ိုက္ႏွက္ၿပီး ဆိုင္မ်ား၊ ကားမ်ားကိုဖ်က္ ဆီးပစ္သည့္ လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းႀကီးေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး အေဆာက္အဦေပါင္းမ်ားစြာပ်က္စီး၍ ေငြေၾကး ေဒၚ လာသန္းေပါင္းမ်ားစြာဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္။ ေရာ့ဒနီကင္းက ၎အား လူမဆန္စြာ႐ိုက္ႏွက္ခဲ့သည့္အတြက္ အစိုးရကို တရားစြဲခဲ့သည့္အေပၚ အစိုးရမွ ေဒၚလာ ၅ သန္းေပးေလွ်ာ္ခဲ့ရသည္။
ေရာ့ဒနီ၏ အမႈကို ၾကည့္လွ်င္
(၁) သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရွိျခင္းကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ပုလိပ္မ်ားလူမဆန္မႈကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚျပသၿပီး တႏိုင္ငံလုံး ပုလိပ္အၾကမ္းဖက္မႈကိုေဖၚျပႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထုိပုလိပ္မ်ားု ရထူးမွထုတ္ပယ္ျခင္းႏွင့္ အေရးယူျခင္းကိုခံၾကရသည္။
(၂) တရား႐ုံးသည္ အစိုးရအာဏာစက္မွ သီးျခားကင္းလြတ္သည့္႒ာနျဖစ္သျဖင့္ တရားသူႀကီးက အေထာက္အထားသက္ေသခိုင္လုံးသျဖင့္ ႐ိုက္ႏွက္ခံရသူအား အစိုးရမွေလွ်ာ္ေၾကးေပးရန္ကို ျပတ္ျပတ္သား သား ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္တြင္ (Civil Society) သည္ ေတာင့္တင္းမႈရွိေန၍ ျဖစ္သည္။
လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာရန္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားကအာေးပးသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားက လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာမႈကို တင္းၾကပ္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားေနရာတြင္ ၎တိုႀကီးၾကပ္မႈျဖင့္ဖြဲ႕စည္းေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အစား ထုိး၍ ၎တို႔စံနစ္တြင္ ထိုကဲ့သုိ႔လြတ္လပ္ေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရွိသေယာင္ လွည့္စားေလ့ရွိသည္။
မ.ဆ.လ လက္ထက္တြင္ လမ္းစဥ္လူငယ္၊ ေရွ႕ေဆာင္လူငယ္တို႔သည္ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ ဝါဒျဖန္႔ ခ်ိေရးကရိယာအျဖစ္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သလို၊ အလုပ္သမားအစည္းအ႐ုံး၊ ေတာင္သူလယ္ သမားအစည္းအ႐ုံးတို႔သည္လည္း အစိုးရေပၚလစီမ်ား၊ ၫႊန္ၾကားမႈမ်ားကို သေဝမတိမ္းလိုက္လုပ္ရန္ ဖြဲ႕စည္း ထားသည့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီေရးေထာက္တုိင္မ်ားသာျဖစ္သည္။
ထိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရကိုဆန္႔က်င္ၿပီး ဆႏၵျပခြင့္မရွိ၊ ေထာက္ခံၿပီးဆႏၵျပခြင့္သာရွိသည္၊ ႏိုင္ငံ ျခားအစိုးရမ်ားကိုေသာ္လည္ေကာင္း၊ အစိုးရၫြန္ၾကားသည့္အခါ တန္းစီလမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပခြင့္ရွိသည္။စင္စစ္ ထုိအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ႐ုပ္ေသးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသာျဖစ္သည္။
အာဏာရွင္မ်ား အဓိကေၾကာက္႐ြံ႕သည့္အခ်က္မွာ ၎တို႔၏ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို အားနည္းေစမည္၊ လြတ္လပ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လုံးဝေပၚေပါက္မလာေရးပင္ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေပၚ ေပါက္လာပါက ၎တို႔အာဏာကိုစိန္ေခၚမႈမ်ားေပၚထြက္လာၿပီး ထုိမွတဆင့္ အာဏာလက္လႊတ္ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားကို ဆက္တိုက္ႀကံဳေတြ႕လာႏိုင္ဘုိ႔ရွိေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အရာရာကို လုံးဝဥႆုံထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးသည္ အာဏာရွင္ မ်ားရပ္တည္ေရးႏွင့္ ၎တို႔၏ ဗိုလ္က်စိုးမိုးထားႏိုင္ေရးအတြက္ အထူးအေရးႀကီးလွေပသည္။
အာဏာရွင္မ်ား သုံးႏႈန္းသည့္ ‘‘ျပည္သူ”ဆိုသည္မွာ ျပည္သူလူထုကို ရည္ၫႊန္းျခင္းမဟုတ္ဘဲ ၎တို႔ ”အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစား” သက္သက္ကိုသာ ရည္ၫြန္းသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျပည္သူ ေကာင္းစားေရးဆိုလွ်င္ ၎တို႔ေကာင္းစားေရးဟုမွတ္ယူရမည္။ ႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုလွ်င္ ၎တို႔ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဟုမွတ္ယူရမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ႏိုင္ငံတိုးတက္ေရးအတြက္၎၊ျပည္သူတိုးတက္ ေရးအတြက္၎၊ အာဏာရွင္မ်ားသည္စိတ္မဝင္စားၾကေပ။ အာဏာရွင္မ်ားတြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္အျပည့္အဝရွိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ အာဏာရွင္တို႔သည္ ကိုယ့္သမီး၊ ကိုယ့္သား၊ ကိုယ့္ေျမးတုိ႔ကို တုန္မတတ္ခ်စ္ၾကေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
႐ုရွားအာဏာရွင္ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး(စတာလင္)သည္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားမ်ားအတြက္ တုိက္ ပြဲဝင္ေနသည့္သူျဖစ္သည္။ လူလူျခင္းအဆင့္အတန္းခြဲျခားျခင္း လူမ်ဳိးစြဲမ်ားမရွိဘဲ ကမၻာ့ႏိုင္ငံသားစိတ္ရွိရမည္ဟု ေဟာေျပာခဲ့သူျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ သူ၏သမီးေလးႏွင့္ခ်စ္ႀကိဳက္ခဲ့ေသာ စစ္ဗိုလ္မ်ားကို တေယာက္ၿပီးတ ေယာက္ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္သည္အထိ သမီးကိုခ်စ္ခဲ့သည္။ သူ႕သမီးနွင့္ဘယ္သူမွ်မတန္ဟူသည့္သေဘာ၊ သဝန္ တိုသည့္သေဘာသည္ စတာလင္၏ ပစၥည္းမဲ့ဝါဒကိုမည္မွ်ယုံၾကေလးစားခဲ့ေၾကာင္းကို မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့သည္။ စတာလင္၏ သမီးသည္ပင္ ေနာက္ဆုံးရန္သူႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပးခုိလႈံရသည့္ဘဝသို႔ ေရာက္ခဲ့ရသည္မွာ သံေဝဂရစရာပင္။
ယေန႔ျမန္မာျပည္တြင္ သန္းေ႐ႊက ၎၏ေျမးျဖစ္သူ လူရမ္းကားေလးကို အလိုလိုက္၍ ခိုးထားေသာ ဓါတ္ေငြ႕ေရာင္းရေငြ ဘီလီယံမ်ားထဲမွေန၍ အဂၤလန္ေဘာလုံးအသင္းကို ဝယ္ယူရန္စဥ္းစားခဲ့ျခင္းကိုၾကည့္လွ်င္ သန္းေ႐ႊသည္ မ်ဳိးခ်စ္တေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ကိုေက်ာ္သူ၏ နာေရးကူညီမႈအသင္း၊ မျဖဴျဖဴသင္း၏ AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရး႒ာနတုိ႔ကို နအဖမွ ေသြးတိုးစမ္းလွ်က္ အၾကပ္ကိုင္ဘို႔ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္းသည္ ၎တို႔ကိုအၿပိဳင္ျဖစ္လာမည္။ လူအမ်ားေထာက္ ခံမႈရလာေသာ မည္သည့္လုပ္ရပ္မ်ဳိးကိုမဆို ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆိုးသည္ျဖစ္ေစ အာဏာရွင္မ်ားကိုၿခိမ္း ေျခာက္မႈဟု ယူဆေန၍ျဖစ္ေပသည္။ ကိုေက်ာ္သူႏွင့္ မျဖဴျဖဴသင္းတို႔၏အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းထဲမွ တစိတ္တေဒသျဖစ္သည္။ကိုေက်ာ္သူ၊ လမ္းျပၾကယ္ဦးေအးျမင့္၊ ေရွ႕ေနကိုဖိုးျဖဴတို႔ ကဲ့သုိ႔ လြတ္လပ္ေသာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျမန္မာျပည္တြင္ေပၚေပါက္လာေရးသည္၊ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ လူတန္းစားေပါင္းစုံကိုကိုယ္ စားျပဳေသာ လြတ္လပ္သည့္လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပိတ္ပင္ခံ ထားရသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ငါးစုအတြင္းသုိ႔ ဝင္ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သည္။
ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီစံနစ္ေအာက္ ကြ်န္သေဘာက္ဘဝတြင္ပင္ နယ္ခ်ဲ႕မ်ားက ေက်ာင္းသားသမဂၢအသင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ျခင္းကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶကလွ်ာဏယုဝအသင္း ႀကီး၊ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး၊ တကသ၊ ဗကသတို႔သည္ ၿဗိတိသွ် လက္ေအာက္တြင္ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ရွိခဲ့သည္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးကုိ ရေအာင္တုိက္ယူႏိုင္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားဖြဲ႕စည္းခြင့္ရွိ၍ ထိုစဥ္ကပင္ ေက်ာင္း သားမ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ား၊ လယ္သမားမ်ား၊ အသင္းအပင္းဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ အသင္းလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားခ်မွတ္ျခင္း၊ အေကာင္အထည္ေဖၚျခင္း၊ အသင္းနစ္နာခ်က္မ်ားကို ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္ျခင္းတို႔ကို လုပ္ခြင့္ရသည့္အတြက္ အေတြ႕အႀကဳံမ်ားရရွိၿပီး၊ အဖြဲ႕အစည္းအသြင္ ညီၫြတ္စြာလႈပ္ရွားေဆာင္႐ြက္ခြင့္ရသလို၊ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အရည္အခ်င္းရွိသူမ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခြင့္လည္းရၾကသျဖင့္ အင္အားရွိေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္လာ ၾကသည္။
ယေန႔ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ လူမႈလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား လြတ္လပ္စြာဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခြင့္ရွိသည္ ဆိုသည္ ဟုဆိုသျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ လူထုလူတန္းစား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ထိုလူထုလူတန္းစားမ်ားက သတၱိရွိရွိျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းၾကဘုိ႔ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီဟုတိုက္တြန္းခ်င္သည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားမ်ားက အထက္္ တန္းေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းၾကဖို႔ိုလိုအပ္သလို တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ားကလည္း ၎တို႔ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းၾကဖို႔လိုသည္။ အလုပ္သမားႏွင့္လယ္သမားမ်ားကလည္း ထိုနည္းတူ စြာဖြဲ႕စည္းၾကဖုိ႔လိုသည္။ မိမိအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရကိုဆန္႔ က်င္ဖုိ႔ထက္ မိမိလူတန္းစားမ်ားဘဝလုံၿခဳံေရး၊ အခြင့္အေရးမ်ားကိုကာကြယ္ေရးအတြက္ ဖြဲ႕စည္းျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာေၾကျငာရဲရမည္။
မိမိအဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးႏွင့္ကိုက္ညီသည့္ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲၿပီး တရားဝင္မွတ္ပုံတင္ရမည္။ မွတ္ပုံတင္ျခင္းကိုလက္မခံပါက အာဏာပိုင္မ်ားကျငင္းပယ္ျခင္း၊ ၿခိမ္း ေျခာက္ျခင္းျပဳလာပါက ယေန႔ IT ေခတ္မီစံနစ္ကို သုံး၍ ကမၻာသို႔ျဖန္႔ေဝျခင္းျဖင့္ (၂၀၀၈) အေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္မ်ားကို အစိုးရမွ ေလးစားလိုက္နာလာေစရန္ ျပည္တြင္းျပည္အကူအညီျဖင့္ ႀကိဳးရစားရမည္။
ဤသို႔လူထုလူတန္းစားအဖဲြ႔အစည္းမ်ားကို ဖဲြ႔စည္းလာနိုဳင္ပါက ထိုအဖဲြ႔အစည္းမ်ားက မိမိတို႔အဖြဲ႔ ၀င္မ်ားကို ၎မိမိတို႔အဖြဲ႔အစည္းကို ၎အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက မတရားဖမ္းဆီျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ကလူျပဳ ျခင္းတို႔ကို လူသိရွင္ၾကားတရား၀င္ကန္႔ကြက္ျခင္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ဥပေဒမဲ့လုပ္ ရပ္ကို တရား၀င္ဆန္႔က်င္မွဳျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္မ်ားကို တျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့နည္းေအာင္ ကူညီျခင္း ျဖင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အားေပးကူညီျခင္းေၾကာင့္ မင္းမဲ့စရိုက္မ်ား၊ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္မ်ား ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ ကြယ္လာၿပီး ဒီမိုကေရစီေရးအားေပးသည့္အင္အားစုမ်ား ေပၚထြက္လာနိဳင္မည္ျဖစ္သည္။
ဥပေဒမဲ့ အာဏာအလြန္ကြ်ံသံုးစဲြမွဳကို ကန္႔ကြက္ျခင္းအေပၚတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရမွ လိုက္ေလွ်ာ၍ အေရးယူေဆာင္ရြက္လာခဲ့ပါက၊တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးၿဖစ္ေပၚလာၿပီး ျပည္သူလူထုကအစိုးရအေပၚ ယံုၾကည္ကိုး စားမွဳရိွလာနိဳင္သလို ျပည္သူလူထု၏ခံစားခ်က္မ်ား၊နစ္နာခ်က္မ်ားကို အေၾကာက္လန္႔ကင္းစြာ တရားဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းမွ ေတာင္းဆိုတင္ျပခြင့္ရိွသျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းေျမ့ေပ်ာ္ရႊြင္ျခင္းကို ရရိွနိဳင္ေပသည္။
ဤသို႔ေသာႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ (ျပည္သူ+အစိုးရ) အက်ိဳးရိွမည့္လုပ္ရပ္ကိုႀက့ံဖြတ္ပါတီက (၂၀၀၈) အေျခခံ ဥပေဒတြင္ထည့္သြင္းထားသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလြတ္လပ္စြာဖြဲ႔စည္းပိုင္ခြင့္ကို ေလးစားလိုက္နာ၍ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ ျပဳမည္ေလာ အမည္ခံပါတီစံုစံနစ္ျဖင့္ ျပည္သူကိုဖိႏွိပ္၍ အာဏာအလြဲသံုးစား ျပဳလုပ္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္မည္ေလာဆို သည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရေပလိမ့္မည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ (NLD) ေခါင္းေဆာင္ထက္ပိုလြန္ေသာ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ေနရာသို႔ ေရာက္ေနေသာ္လည္း သူမ၏္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား၊လႈပ္ရွားခြင့္မ်ားကို အကန္႔အသတ္ႏွင့္ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ အေန အထားျဖစ္သည္။
ထုိအေနအထားမွေ႐ြ႕ႏိုင္ေအာင္ ေအာက္ေျခထုလူထုကိုယ္စားျပဳ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္း မ်ားတရားဝင္တည္ရွိလာဘုိ႔ အထူးလိုအပ္ေပသည္။ ျပည့္နားႏွင့္မ်က္စိဟုဆိုအပ္ေသာ လြတ္လပ္သည့္သတင္း ဌာနမ်ား ထြက္ေပၚလာဘို႔သည္ အထူးအေရးႀကီးေသာအခန္းမွပါဝင္သည္၊ BBC, VOA, RFA, DVB တို႔မွ ျပည္ပမွေန၍ သတင္းမွန္မ်ားျဖန္႔ခ်ီေပးေနသျဖင့္ နအဖ၏ ဝါဒျဖန္႔သတင္းမ်ားကို ဟန္ခ်က္မတိမ္းေစာင္းေစရန္ ထိန္းထား ႏိုင္သျဖင့္ ေတာ္ေသးသည္ဟုဆိုရမည္။
ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ေရးအလွည့္အေျပာင္းသည္ ျပည္တြင္းရွိ လူငယ္လူ ႐ြယ္မ်ား၏ လူထုလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာေရးကို မည္မွ်လွ်င္ျမန္စြာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ႏိုင္ မႈေပၚတြင္မူတည္ေနသလို ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ မည္မွ် အခ်ိန္အခါႏွင့္ကိုက္၍ ေဖာက္ထြက္ႏိုင္သည့္ အေပၚတြင္လည္း တည္မွီလ်က္ရွိေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါသည္။
ထြန္းေအာင္ေက်ာ္
၁၂၊ ၂၇၊ ၂၀၁၀။ (၃:၄၅) မီးနစ္
လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (တနည္း) လြတ္လပ္ေသာ လူထုလူတန္းစားကိုယ္စားျပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ သီးျခားကင္းလြတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဆိုလိုသည္။ ရပ္ကြက္ စာဖတ္အသင္းမ်ား၊ ေရခ်မ္းစင္အသင္းမ်ား၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား အစည္းအ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္သားလူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ နာေရးကူညီမႈအသင္းမ်ား။ က်န္မာေရးအသင္းအဖြဲ႕ မ်ား၊ လူမ်ဳိးစုအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕ေပါင္းစုတို႔အျပင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ သတင္းစာသမဂၢမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈအသင္းမ်ား၊ စီးပြားေရးအသင္းမ်ား၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာအသင္း မ်ားအဆုံး အားလုံးပါဝင္သည့္လူ႔ေဘာင္အဖြ႕ဲအစည္းမ်ားကိုဆိုလိုသည္။ ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရထိန္း ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ သီးျခားလြတ္လပ္ခြင့္ရွိၿပီး ခ်မွတ္ထားေသာအေျခခံဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ၎တို႔အသင္းအဖြဲ႕ မ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ခြင့္ရွိသည္။
လြတ္လပ္ေသာလူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္း(Civil Society)သည္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ေပၚေပါက္လာရန္ အား ေပးသကဲ့သုိ႔ ရွိၿပီးသားဒီမိုကေရစီကိုလည္း မေပ်ာက္ပ်က္သြားရန္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္၊ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္သည့္ အင္ အားရွိေပသည္။
(Civil Society) လြတ္လပ္ေသာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႀကံ႕ခိုင္ေတာင့္တင္းေသာ ႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရမွ ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အာဏာသုံး ဖိႏွိပ္ျခင္း၊ အသင္းသားမ်ားကုိ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးျခင္းတုိ႔ကို ျပဳလုပ္လာပါက၊ ၎အဖြဲ႕အစည္းက မိမိအဖြဲ႕အစည္း၏ရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိအေျချပဳ၍ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းအား တရား႐ုံးတြင္ဦးတိုက္ ေလွ်ာက္ထား၍ တရားစြဲပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
(Rodney King) ေရာ့ဒနီကင္းဆိုသည့္ အေမရိကန္လူမဲတဦးကို ေလာ့စ္အိမ္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕တြင္ လူျဖဴ ပုလိပ္မ်ားက နံ႔ပါတ္တုတ္မ်ားျဖင့္ဝိုင္းဝန္း႐ိုက္ႏွက္ေနျခင္းကို တစုံတေယာက္က ဗီဒီယို႐ိုက္ယူၿပီး ႐ုပ္ျမင္သံ ၾကားမွျပသခဲ့သည့္အေပၚ ေလာ့စ္အိမ္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕ရွိ လူမဲမ်ား၊လူျဖဴမ်ားကို႐ိုက္ႏွက္ၿပီး ဆိုင္မ်ား၊ ကားမ်ားကိုဖ်က္ ဆီးပစ္သည့္ လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းႀကီးေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး အေဆာက္အဦေပါင္းမ်ားစြာပ်က္စီး၍ ေငြေၾကး ေဒၚ လာသန္းေပါင္းမ်ားစြာဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္။ ေရာ့ဒနီကင္းက ၎အား လူမဆန္စြာ႐ိုက္ႏွက္ခဲ့သည့္အတြက္ အစိုးရကို တရားစြဲခဲ့သည့္အေပၚ အစိုးရမွ ေဒၚလာ ၅ သန္းေပးေလွ်ာ္ခဲ့ရသည္။
ေရာ့ဒနီ၏ အမႈကို ၾကည့္လွ်င္
(၁) သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရွိျခင္းကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ပုလိပ္မ်ားလူမဆန္မႈကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚျပသၿပီး တႏိုင္ငံလုံး ပုလိပ္အၾကမ္းဖက္မႈကိုေဖၚျပႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထုိပုလိပ္မ်ားု ရထူးမွထုတ္ပယ္ျခင္းႏွင့္ အေရးယူျခင္းကိုခံၾကရသည္။
(၂) တရား႐ုံးသည္ အစိုးရအာဏာစက္မွ သီးျခားကင္းလြတ္သည့္႒ာနျဖစ္သျဖင့္ တရားသူႀကီးက အေထာက္အထားသက္ေသခိုင္လုံးသျဖင့္ ႐ိုက္ႏွက္ခံရသူအား အစိုးရမွေလွ်ာ္ေၾကးေပးရန္ကို ျပတ္ျပတ္သား သား ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္တြင္ (Civil Society) သည္ ေတာင့္တင္းမႈရွိေန၍ ျဖစ္သည္။
လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာရန္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားကအာေးပးသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားက လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာမႈကို တင္းၾကပ္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားေနရာတြင္ ၎တိုႀကီးၾကပ္မႈျဖင့္ဖြဲ႕စည္းေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အစား ထုိး၍ ၎တို႔စံနစ္တြင္ ထိုကဲ့သုိ႔လြတ္လပ္ေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရွိသေယာင္ လွည့္စားေလ့ရွိသည္။
မ.ဆ.လ လက္ထက္တြင္ လမ္းစဥ္လူငယ္၊ ေရွ႕ေဆာင္လူငယ္တို႔သည္ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ ဝါဒျဖန္႔ ခ်ိေရးကရိယာအျဖစ္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သလို၊ အလုပ္သမားအစည္းအ႐ုံး၊ ေတာင္သူလယ္ သမားအစည္းအ႐ုံးတို႔သည္လည္း အစိုးရေပၚလစီမ်ား၊ ၫႊန္ၾကားမႈမ်ားကို သေဝမတိမ္းလိုက္လုပ္ရန္ ဖြဲ႕စည္း ထားသည့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီေရးေထာက္တုိင္မ်ားသာျဖစ္သည္။
ထိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရကိုဆန္႔က်င္ၿပီး ဆႏၵျပခြင့္မရွိ၊ ေထာက္ခံၿပီးဆႏၵျပခြင့္သာရွိသည္၊ ႏိုင္ငံ ျခားအစိုးရမ်ားကိုေသာ္လည္ေကာင္း၊ အစိုးရၫြန္ၾကားသည့္အခါ တန္းစီလမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပခြင့္ရွိသည္။စင္စစ္ ထုိအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ႐ုပ္ေသးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသာျဖစ္သည္။
အာဏာရွင္မ်ား အဓိကေၾကာက္႐ြံ႕သည့္အခ်က္မွာ ၎တို႔၏ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို အားနည္းေစမည္၊ လြတ္လပ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား လုံးဝေပၚေပါက္မလာေရးပင္ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေပၚ ေပါက္လာပါက ၎တို႔အာဏာကိုစိန္ေခၚမႈမ်ားေပၚထြက္လာၿပီး ထုိမွတဆင့္ အာဏာလက္လႊတ္ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားကို ဆက္တိုက္ႀကံဳေတြ႕လာႏိုင္ဘုိ႔ရွိေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အရာရာကို လုံးဝဥႆုံထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးသည္ အာဏာရွင္ မ်ားရပ္တည္ေရးႏွင့္ ၎တို႔၏ ဗိုလ္က်စိုးမိုးထားႏိုင္ေရးအတြက္ အထူးအေရးႀကီးလွေပသည္။
အာဏာရွင္မ်ား သုံးႏႈန္းသည့္ ‘‘ျပည္သူ”ဆိုသည္မွာ ျပည္သူလူထုကို ရည္ၫႊန္းျခင္းမဟုတ္ဘဲ ၎တို႔ ”အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစား” သက္သက္ကိုသာ ရည္ၫြန္းသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျပည္သူ ေကာင္းစားေရးဆိုလွ်င္ ၎တို႔ေကာင္းစားေရးဟုမွတ္ယူရမည္။ ႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုလွ်င္ ၎တို႔ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဟုမွတ္ယူရမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ႏိုင္ငံတိုးတက္ေရးအတြက္၎၊ျပည္သူတိုးတက္ ေရးအတြက္၎၊ အာဏာရွင္မ်ားသည္စိတ္မဝင္စားၾကေပ။ အာဏာရွင္မ်ားတြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္အျပည့္အဝရွိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ အာဏာရွင္တို႔သည္ ကိုယ့္သမီး၊ ကိုယ့္သား၊ ကိုယ့္ေျမးတုိ႔ကို တုန္မတတ္ခ်စ္ၾကေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
႐ုရွားအာဏာရွင္ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး(စတာလင္)သည္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားမ်ားအတြက္ တုိက္ ပြဲဝင္ေနသည့္သူျဖစ္သည္။ လူလူျခင္းအဆင့္အတန္းခြဲျခားျခင္း လူမ်ဳိးစြဲမ်ားမရွိဘဲ ကမၻာ့ႏိုင္ငံသားစိတ္ရွိရမည္ဟု ေဟာေျပာခဲ့သူျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ သူ၏သမီးေလးႏွင့္ခ်စ္ႀကိဳက္ခဲ့ေသာ စစ္ဗိုလ္မ်ားကို တေယာက္ၿပီးတ ေယာက္ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္သည္အထိ သမီးကိုခ်စ္ခဲ့သည္။ သူ႕သမီးနွင့္ဘယ္သူမွ်မတန္ဟူသည့္သေဘာ၊ သဝန္ တိုသည့္သေဘာသည္ စတာလင္၏ ပစၥည္းမဲ့ဝါဒကိုမည္မွ်ယုံၾကေလးစားခဲ့ေၾကာင္းကို မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့သည္။ စတာလင္၏ သမီးသည္ပင္ ေနာက္ဆုံးရန္သူႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပးခုိလႈံရသည့္ဘဝသို႔ ေရာက္ခဲ့ရသည္မွာ သံေဝဂရစရာပင္။
ယေန႔ျမန္မာျပည္တြင္ သန္းေ႐ႊက ၎၏ေျမးျဖစ္သူ လူရမ္းကားေလးကို အလိုလိုက္၍ ခိုးထားေသာ ဓါတ္ေငြ႕ေရာင္းရေငြ ဘီလီယံမ်ားထဲမွေန၍ အဂၤလန္ေဘာလုံးအသင္းကို ဝယ္ယူရန္စဥ္းစားခဲ့ျခင္းကိုၾကည့္လွ်င္ သန္းေ႐ႊသည္ မ်ဳိးခ်စ္တေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ကိုေက်ာ္သူ၏ နာေရးကူညီမႈအသင္း၊ မျဖဴျဖဴသင္း၏ AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရး႒ာနတုိ႔ကို နအဖမွ ေသြးတိုးစမ္းလွ်က္ အၾကပ္ကိုင္ဘို႔ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္းသည္ ၎တို႔ကိုအၿပိဳင္ျဖစ္လာမည္။ လူအမ်ားေထာက္ ခံမႈရလာေသာ မည္သည့္လုပ္ရပ္မ်ဳိးကိုမဆို ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆိုးသည္ျဖစ္ေစ အာဏာရွင္မ်ားကိုၿခိမ္း ေျခာက္မႈဟု ယူဆေန၍ျဖစ္ေပသည္။ ကိုေက်ာ္သူႏွင့္ မျဖဴျဖဴသင္းတို႔၏အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းထဲမွ တစိတ္တေဒသျဖစ္သည္။ကိုေက်ာ္သူ၊ လမ္းျပၾကယ္ဦးေအးျမင့္၊ ေရွ႕ေနကိုဖိုးျဖဴတို႔ ကဲ့သုိ႔ လြတ္လပ္ေသာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျမန္မာျပည္တြင္ေပၚေပါက္လာေရးသည္၊ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ လူတန္းစားေပါင္းစုံကိုကိုယ္ စားျပဳေသာ လြတ္လပ္သည့္လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပိတ္ပင္ခံ ထားရသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ငါးစုအတြင္းသုိ႔ ဝင္ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သည္။
ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီစံနစ္ေအာက္ ကြ်န္သေဘာက္ဘဝတြင္ပင္ နယ္ခ်ဲ႕မ်ားက ေက်ာင္းသားသမဂၢအသင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ျခင္းကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶကလွ်ာဏယုဝအသင္း ႀကီး၊ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး၊ တကသ၊ ဗကသတို႔သည္ ၿဗိတိသွ် လက္ေအာက္တြင္ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ရွိခဲ့သည္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးကုိ ရေအာင္တုိက္ယူႏိုင္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားဖြဲ႕စည္းခြင့္ရွိ၍ ထိုစဥ္ကပင္ ေက်ာင္း သားမ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ား၊ လယ္သမားမ်ား၊ အသင္းအပင္းဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ အသင္းလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားခ်မွတ္ျခင္း၊ အေကာင္အထည္ေဖၚျခင္း၊ အသင္းနစ္နာခ်က္မ်ားကို ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္ျခင္းတို႔ကို လုပ္ခြင့္ရသည့္အတြက္ အေတြ႕အႀကဳံမ်ားရရွိၿပီး၊ အဖြဲ႕အစည္းအသြင္ ညီၫြတ္စြာလႈပ္ရွားေဆာင္႐ြက္ခြင့္ရသလို၊ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အရည္အခ်င္းရွိသူမ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခြင့္လည္းရၾကသျဖင့္ အင္အားရွိေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္လာ ၾကသည္။
ယေန႔ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ လူမႈလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား လြတ္လပ္စြာဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခြင့္ရွိသည္ ဆိုသည္ ဟုဆိုသျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ လူထုလူတန္းစား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ထိုလူထုလူတန္းစားမ်ားက သတၱိရွိရွိျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းၾကဘုိ႔ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီဟုတိုက္တြန္းခ်င္သည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားမ်ားက အထက္္ တန္းေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းၾကဖို႔ိုလိုအပ္သလို တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ားကလည္း ၎တို႔ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းၾကဖို႔လိုသည္။ အလုပ္သမားႏွင့္လယ္သမားမ်ားကလည္း ထိုနည္းတူ စြာဖြဲ႕စည္းၾကဖုိ႔လိုသည္။ မိမိအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရကိုဆန္႔ က်င္ဖုိ႔ထက္ မိမိလူတန္းစားမ်ားဘဝလုံၿခဳံေရး၊ အခြင့္အေရးမ်ားကိုကာကြယ္ေရးအတြက္ ဖြဲ႕စည္းျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာေၾကျငာရဲရမည္။
မိမိအဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးႏွင့္ကိုက္ညီသည့္ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲၿပီး တရားဝင္မွတ္ပုံတင္ရမည္။ မွတ္ပုံတင္ျခင္းကိုလက္မခံပါက အာဏာပိုင္မ်ားကျငင္းပယ္ျခင္း၊ ၿခိမ္း ေျခာက္ျခင္းျပဳလာပါက ယေန႔ IT ေခတ္မီစံနစ္ကို သုံး၍ ကမၻာသို႔ျဖန္႔ေဝျခင္းျဖင့္ (၂၀၀၈) အေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္မ်ားကို အစိုးရမွ ေလးစားလိုက္နာလာေစရန္ ျပည္တြင္းျပည္အကူအညီျဖင့္ ႀကိဳးရစားရမည္။
ဤသို႔လူထုလူတန္းစားအဖဲြ႔အစည္းမ်ားကို ဖဲြ႔စည္းလာနိုဳင္ပါက ထိုအဖဲြ႔အစည္းမ်ားက မိမိတို႔အဖြဲ႔ ၀င္မ်ားကို ၎မိမိတို႔အဖြဲ႔အစည္းကို ၎အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက မတရားဖမ္းဆီျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ကလူျပဳ ျခင္းတို႔ကို လူသိရွင္ၾကားတရား၀င္ကန္႔ကြက္ျခင္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ဥပေဒမဲ့လုပ္ ရပ္ကို တရား၀င္ဆန္႔က်င္မွဳျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္မ်ားကို တျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့နည္းေအာင္ ကူညီျခင္း ျဖင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အားေပးကူညီျခင္းေၾကာင့္ မင္းမဲ့စရိုက္မ်ား၊ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္မ်ား ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ ကြယ္လာၿပီး ဒီမိုကေရစီေရးအားေပးသည့္အင္အားစုမ်ား ေပၚထြက္လာနိဳင္မည္ျဖစ္သည္။
ဥပေဒမဲ့ အာဏာအလြန္ကြ်ံသံုးစဲြမွဳကို ကန္႔ကြက္ျခင္းအေပၚတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရမွ လိုက္ေလွ်ာ၍ အေရးယူေဆာင္ရြက္လာခဲ့ပါက၊တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးၿဖစ္ေပၚလာၿပီး ျပည္သူလူထုကအစိုးရအေပၚ ယံုၾကည္ကိုး စားမွဳရိွလာနိဳင္သလို ျပည္သူလူထု၏ခံစားခ်က္မ်ား၊နစ္နာခ်က္မ်ားကို အေၾကာက္လန္႔ကင္းစြာ တရားဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းမွ ေတာင္းဆိုတင္ျပခြင့္ရိွသျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းေျမ့ေပ်ာ္ရႊြင္ျခင္းကို ရရိွနိဳင္ေပသည္။
ဤသို႔ေသာႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ (ျပည္သူ+အစိုးရ) အက်ိဳးရိွမည့္လုပ္ရပ္ကိုႀက့ံဖြတ္ပါတီက (၂၀၀၈) အေျခခံ ဥပေဒတြင္ထည့္သြင္းထားသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလြတ္လပ္စြာဖြဲ႔စည္းပိုင္ခြင့္ကို ေလးစားလိုက္နာ၍ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ ျပဳမည္ေလာ အမည္ခံပါတီစံုစံနစ္ျဖင့္ ျပည္သူကိုဖိႏွိပ္၍ အာဏာအလြဲသံုးစား ျပဳလုပ္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္မည္ေလာဆို သည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရေပလိမ့္မည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ (NLD) ေခါင္းေဆာင္ထက္ပိုလြန္ေသာ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ေနရာသို႔ ေရာက္ေနေသာ္လည္း သူမ၏္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား၊လႈပ္ရွားခြင့္မ်ားကို အကန္႔အသတ္ႏွင့္ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ အေန အထားျဖစ္သည္။
ထုိအေနအထားမွေ႐ြ႕ႏိုင္ေအာင္ ေအာက္ေျခထုလူထုကိုယ္စားျပဳ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္း မ်ားတရားဝင္တည္ရွိလာဘုိ႔ အထူးလိုအပ္ေပသည္။ ျပည့္နားႏွင့္မ်က္စိဟုဆိုအပ္ေသာ လြတ္လပ္သည့္သတင္း ဌာနမ်ား ထြက္ေပၚလာဘို႔သည္ အထူးအေရးႀကီးေသာအခန္းမွပါဝင္သည္၊ BBC, VOA, RFA, DVB တို႔မွ ျပည္ပမွေန၍ သတင္းမွန္မ်ားျဖန္႔ခ်ီေပးေနသျဖင့္ နအဖ၏ ဝါဒျဖန္႔သတင္းမ်ားကို ဟန္ခ်က္မတိမ္းေစာင္းေစရန္ ထိန္းထား ႏိုင္သျဖင့္ ေတာ္ေသးသည္ဟုဆိုရမည္။
ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ေရးအလွည့္အေျပာင္းသည္ ျပည္တြင္းရွိ လူငယ္လူ ႐ြယ္မ်ား၏ လူထုလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာေရးကို မည္မွ်လွ်င္ျမန္စြာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ႏိုင္ မႈေပၚတြင္မူတည္ေနသလို ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ မည္မွ် အခ်ိန္အခါႏွင့္ကိုက္၍ ေဖာက္ထြက္ႏိုင္သည့္ အေပၚတြင္လည္း တည္မွီလ်က္ရွိေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါသည္။
ထြန္းေအာင္ေက်ာ္
၁၂၊ ၂၇၊ ၂၀၁၀။ (၃:၄၅) မီးနစ္
No comments:
Post a Comment