သာမန္မဟုတ္တဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္ အေပၚကို လွန္ေနျပီး ဟတ္ခ်ိဳးေခ် တတ္တဲ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္သစ္ကို ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ဖ်ားပိုင္း ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ အျမင့္ေပ ၁ေသာင္းေက်ာ္မွာရွိတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္က ျမစ္ဆံုေရကာတာ လုပ္ေနတဲ့ ေနရာ၀န္းက်င္မွာ ေတြ႔ရတာပါတဲ့။
အဲ့ဒီေနရာ၀န္က်င္းက မုဆိုးေတြက အမဲလိုက္ရင္း ဒီေမ်ာက္ကို ပစ္ခတ္မိလာရာကေန သူ႔ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္ေတြေၾကာင့္ စူးစမ္းမိရင္းက ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္သစ္ တခု ျဖစ္ေနတာလို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။
အရင္က ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ ဒီလို အေပၚလန္ေနတဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္နဲ႔ ယူနန္ ႏွာလန္ေမ်ာက္ဆိုတဲ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးကို တ႐ုတ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတြက မဲေခါင္ျမစ္တေလွ်ာက္နဲ႔ သံလြင္ျမစ္တေလွ်ာက္မွာ ေနၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီ မဲေခါင္-သံလြင္က ေမ်ာက္ေတြဟာ အခု ေတြ႔ရတဲ့ ေမ်ာက္အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားျပီး အေမႊးေတြကလည္း ေရႊ၀ါေရာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္က ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္ကေတာ့ အနက္ေရာင္ အေမႊးအမွ်င္ေတြနဲ႔ ျဖစ္ျပီး နားရြက္ဖ်ားနဲ႔ ပါးသိုင္းေမႊးေတြက အျဖဴေရာင္၊ အျခားေမ်ာက္ေတြလိုမဟုတ္တဲ့ ႏႈတ္ခမ္းထူထူနဲ႔ အေပၚလန္ေနတဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္ေတြကေတာ့ ပိုက်ယ္ျပီး ထင္ရွားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ထည့္အရွည္က ၂ ေပေလာက္အထိ ရွိျပီး အျမီးရွည္ၾကီးကေတာ့ ကိုယ္ထည္ထက္ေတာင္ ရွည္လ်ားပါသတဲ့။
မိုးေတြ ရြာတဲ့အခါက်ရင္ သူတို႔ရဲ႕ ႏွာေခါင္းေပါက္ထဲကို ေရေတြ၀င္လို႔ ေရမႊန္ျပီး ဟတ္ခ်ိဳးေခ်တဲ့အသံကို ၾကားရလို႔ သူတို႔ကို ရွာေတြ႔ဖို႔ မခက္ဘူးလို႔ မုဆိုးေတြက ေျပာပါတယ္။ အေပၚကို လန္ေနတဲ့ ႏွာေခါင္းေတြထဲကို ေရ၀င္မွာစိုးလို႔ သူတို႔ေတြဟာ မိုးရြာတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ ေျခေထာက္ႏွစ္ေခ်ာင္းၾကားထဲ ေခါင္း၀ွက္ျပီး ေနတတ္ၾကပါသတဲ့။
မုဆိုးတေယာက္က သူ႔မိသားစု စားဖို႔ ပစ္ခတ္လာတဲ့ ေမ်ာက္အေသတေကာင္ကေန စျပီး ဒီမ်ိဳးစိတ္ကို ေလ့လာသူေတြက သတိထားမိသြားတာပါပဲ။
ေလ့လာသူေတြကေတာ့ မုဆိုးေတြဆီက ရတဲ့ ေမ်ာက္ရဲ႕ အ႐ိုးေတြ၊ ဦးေခါင္းခြံေတြကို သုေတသနျပဳျပီးေတာ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္သစ္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီေမ်ာက္မ်ိဳးကို အသက္ရွင္လ်က္ အေနအထားနဲ႔ေတာ့ ေလ့လာသူေတြက မေတြ႔ဖူးၾကေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သတၱေဗဒ နာမည္ကေတာ့ Rhinopithecus Strykeri ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေမ်ာက္ အေကာင္ေရ ၂၆၀ ကေန ၃၃၀ အထိပဲ ရွိႏိုင္မယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။
ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းေနရာပတ္၀န္းက်င္ဟာ ေရကာတာ ေဆာက္ေနတာေၾကာင့္ သစ္ေတာေတြ ျဖိဳဖ်က္ပစ္ရတာေတြ အပါအ၀င္၊ ကၽြန္းသစ္အပါအ၀င္ သစ္မာေတြ ထုတ္ေရာင္းေနတာ၊ ရွားပါး တိ႐စၧာန္ေတြရဲ႕ အေရခြံ၊ အ႐ိုး၊ အသား စတာေတြကို ေဆးဖက္၀င္တယ္ဆိုျပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၀ယ္ယူမႈေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြကရွာေဖြေရာင္းခ်ေနတာေတြ၊ ဒီေဒသက ထြက္တဲ့ ရွားပါးသစ္ပင္ပန္းမန္ေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ေရာင္းတာေတြ ရွိေနတဲ့ ေနရာတခုပါ။
ေမ်ာက္႐ိုးဟာ ေဆးဖက္၀င္တယ္ဆိုျပီး တ႐ုတ္ျပည္က ၀ယ္ယူေနလို ဒီေနရာမွာ ေမ်ာက္ေတြ အေတာ္ရွားပါးေနျပီလို႔ သိရပါတယ္။
အခု ေတြ႔ရတဲ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္အသစ္ေတြဟာလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေရကာတာ စီမံကိန္း ေဒသတြင္းမွာ ရွိေနတာမို႔ တ႐ုတ္ျပည္က သားရဲတိရစၧာန္ ကုန္သည္ေတြရဲ႕ လက္ထဲေရာက္သြားမွာကို စိုးရိမ္ပါတယ္လို႔ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္ကို ေလ့လာေရးလုပ္ေနတဲ့ Fauna and Flora International က အာရွပစိဖိတ္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး ဒါ႐ိုက္တာ Frank Momberg က ေျပာပါတယ္။
သိပၸံ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ကမၻာ့ သားရဲတိရစၧာန္နဲ႔ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ အမဲလိုက္ မႈေတြေၾကာင့္ ဒီရွားပါးေမ်ာက္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ ေပ်ာက္သြားမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကသလို၊ ဆည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ သစ္ေတာေတြ ခုတ္ထြင္ရာကေန သစ္ေတာ္ျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ သဘာ၀ သားရဲတိရစၧာန္ေတြ၊ သစ္ပင္ပန္းမန္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာကုိ ပူပန္ေနၾကပါတယ္။
Fauna and Flora International က မာ့ခ္႐ိုစ့္ကေတာ့ ဒီေမ်ာက္ေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ သူတို႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တတ္စြမ္းသမွ် ကာကြယ္လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အဲ့ဒီေနရာ၀န္က်င္းက မုဆိုးေတြက အမဲလိုက္ရင္း ဒီေမ်ာက္ကို ပစ္ခတ္မိလာရာကေန သူ႔ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္ေတြေၾကာင့္ စူးစမ္းမိရင္းက ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္သစ္ တခု ျဖစ္ေနတာလို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။
အရင္က ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ ဒီလို အေပၚလန္ေနတဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္နဲ႔ ယူနန္ ႏွာလန္ေမ်ာက္ဆိုတဲ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးကို တ႐ုတ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတြက မဲေခါင္ျမစ္တေလွ်ာက္နဲ႔ သံလြင္ျမစ္တေလွ်ာက္မွာ ေနၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီ မဲေခါင္-သံလြင္က ေမ်ာက္ေတြဟာ အခု ေတြ႔ရတဲ့ ေမ်ာက္အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားျပီး အေမႊးေတြကလည္း ေရႊ၀ါေရာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္က ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္ကေတာ့ အနက္ေရာင္ အေမႊးအမွ်င္ေတြနဲ႔ ျဖစ္ျပီး နားရြက္ဖ်ားနဲ႔ ပါးသိုင္းေမႊးေတြက အျဖဴေရာင္၊ အျခားေမ်ာက္ေတြလိုမဟုတ္တဲ့ ႏႈတ္ခမ္းထူထူနဲ႔ အေပၚလန္ေနတဲ့ ႏွာေခါင္းေပါက္ေတြကေတာ့ ပိုက်ယ္ျပီး ထင္ရွားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေမ်ာက္ရဲ႕ အ႐ိုးေခါင္းေတြကို ေလ့လာျပီးေတာ့ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ သ႐ုပ္ေဖာ္ထားတဲ့ ႏွာလန္ေမ်ာက္ရဲ႕ပံု
သူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ထည့္အရွည္က ၂ ေပေလာက္အထိ ရွိျပီး အျမီးရွည္ၾကီးကေတာ့ ကိုယ္ထည္ထက္ေတာင္ ရွည္လ်ားပါသတဲ့။
မိုးေတြ ရြာတဲ့အခါက်ရင္ သူတို႔ရဲ႕ ႏွာေခါင္းေပါက္ထဲကို ေရေတြ၀င္လို႔ ေရမႊန္ျပီး ဟတ္ခ်ိဳးေခ်တဲ့အသံကို ၾကားရလို႔ သူတို႔ကို ရွာေတြ႔ဖို႔ မခက္ဘူးလို႔ မုဆိုးေတြက ေျပာပါတယ္။ အေပၚကို လန္ေနတဲ့ ႏွာေခါင္းေတြထဲကို ေရ၀င္မွာစိုးလို႔ သူတို႔ေတြဟာ မိုးရြာတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ ေျခေထာက္ႏွစ္ေခ်ာင္းၾကားထဲ ေခါင္း၀ွက္ျပီး ေနတတ္ၾကပါသတဲ့။
မုဆိုးတေယာက္က သူ႔မိသားစု စားဖို႔ ပစ္ခတ္လာတဲ့ ေမ်ာက္အေသတေကာင္ကေန စျပီး ဒီမ်ိဳးစိတ္ကို ေလ့လာသူေတြက သတိထားမိသြားတာပါပဲ။
ေလ့လာသူေတြကေတာ့ မုဆိုးေတြဆီက ရတဲ့ ေမ်ာက္ရဲ႕ အ႐ိုးေတြ၊ ဦးေခါင္းခြံေတြကို သုေတသနျပဳျပီးေတာ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္သစ္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီေမ်ာက္မ်ိဳးကို အသက္ရွင္လ်က္ အေနအထားနဲ႔ေတာ့ ေလ့လာသူေတြက မေတြ႔ဖူးၾကေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သတၱေဗဒ နာမည္ကေတာ့ Rhinopithecus Strykeri ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေမ်ာက္ အေကာင္ေရ ၂၆၀ ကေန ၃၃၀ အထိပဲ ရွိႏိုင္မယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။
ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းေနရာပတ္၀န္းက်င္ဟာ ေရကာတာ ေဆာက္ေနတာေၾကာင့္ သစ္ေတာေတြ ျဖိဳဖ်က္ပစ္ရတာေတြ အပါအ၀င္၊ ကၽြန္းသစ္အပါအ၀င္ သစ္မာေတြ ထုတ္ေရာင္းေနတာ၊ ရွားပါး တိ႐စၧာန္ေတြရဲ႕ အေရခြံ၊ အ႐ိုး၊ အသား စတာေတြကို ေဆးဖက္၀င္တယ္ဆိုျပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၀ယ္ယူမႈေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြကရွာေဖြေရာင္းခ်ေနတာေတြ၊ ဒီေဒသက ထြက္တဲ့ ရွားပါးသစ္ပင္ပန္းမန္ေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ေရာင္းတာေတြ ရွိေနတဲ့ ေနရာတခုပါ။
ေမ်ာက္႐ိုးဟာ ေဆးဖက္၀င္တယ္ဆိုျပီး တ႐ုတ္ျပည္က ၀ယ္ယူေနလို ဒီေနရာမွာ ေမ်ာက္ေတြ အေတာ္ရွားပါးေနျပီလို႔ သိရပါတယ္။
အခု ေတြ႔ရတဲ့ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္အသစ္ေတြဟာလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေရကာတာ စီမံကိန္း ေဒသတြင္းမွာ ရွိေနတာမို႔ တ႐ုတ္ျပည္က သားရဲတိရစၧာန္ ကုန္သည္ေတြရဲ႕ လက္ထဲေရာက္သြားမွာကို စိုးရိမ္ပါတယ္လို႔ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္ကို ေလ့လာေရးလုပ္ေနတဲ့ Fauna and Flora International က အာရွပစိဖိတ္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး ဒါ႐ိုက္တာ Frank Momberg က ေျပာပါတယ္။
သိပၸံ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ကမၻာ့ သားရဲတိရစၧာန္နဲ႔ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ အမဲလိုက္ မႈေတြေၾကာင့္ ဒီရွားပါးေမ်ာက္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ ေပ်ာက္သြားမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကသလို၊ ဆည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ သစ္ေတာေတြ ခုတ္ထြင္ရာကေန သစ္ေတာ္ျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ သဘာ၀ သားရဲတိရစၧာန္ေတြ၊ သစ္ပင္ပန္းမန္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာကုိ ပူပန္ေနၾကပါတယ္။
Fauna and Flora International က မာ့ခ္႐ိုစ့္ကေတာ့ ဒီေမ်ာက္ေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ သူတို႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တတ္စြမ္းသမွ် ကာကြယ္လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
No comments:
Post a Comment